Od 2010. do 2019. godine nejednakost plata povećala se u 14 od ukupno 27 država članica Evropske unije (EU), upozorila je Evropska konfederacija sindikata (EKS) i zatražila hitno donošenje Direktive o minimalnim platama i kolektivnom pregovaranju, kako je prenio portal Nezavisnost.org.
U posljednjoj deceniji u većini zemalja EU porastao je jaz u zaradama između najbogatijih i najsiromašnijih Evropljana, zaključak je novog izvještaja koji je objavila EKS.
Izvještaj o “nejednakoj Evropi“ koji je pripremio Evropski istraživački institut EKS pokazuje da se od 2010. do 2019. godine nejednakost plata povećala u 14 od ukupno 27 država članica EU.
Jaz je najviše povećan u Mađarskoj, zatim Španiji i Belgiji, a nešto manje u Danskoj, Estoniji, Bugarskoj i Italiji. Na drugom polu su članice EU u kojima je raskorak u platama smanjen, najviše u Grčkoj, Litvaniji i Njemačkoj, zatim Švedskoj, Sloveniji, Slovačkoj i Austriji.
Povećanje nejednakosti plata rezultat je smanjenja udjela radnika obuhvaćenih kolektivnim ugovorima, ali i posljedica pada ili zamrzavanja relativne vrijednosti minimalnih zarada, objašnjavaju stručnjaci koji stoje iza ovog izveštaja.
Pokrivenost radnika kolektivnim pregovaranjem opala je u 22 od 27 zemalja članica EU od 2000. godine.
Nejednakost plata se povećala u 8 od 14 zemalja u kojima je relativna vrijednost zakonske minimalne zarade pala ili zamrznuta od 2010. godine.
Do ovih nalaza stručnjaci su došli uoči završnih pregovora o Nacrtu direktive EU o minimalnim platama i kolektivnom pregovaranju nakon što je Evropski parlament podržao snažnu akciju u borbi protiv rastuće nejednakosti plata, saopšteno je iz EKS.
Dodaje se da bi povećanje minimalnih plata značajno smanjilo i jaz u platama između žena i muškaraca.
EKS poziva države članice EU da tzv. prag pristojnosti zakonom garantovane plate podignu na najmanje 60 odsto srednje (medijalne) plate i 50 odsto prosječne plate.
Najveća evropska sindikalna centrala, takođe, zahtijeva da se zabrani svaki pristup javnom (budžet) novcu kompanijama koje odbijaju kolektivno pregovaranje ili raskidaju kolektivne ugovore.
Zamjenica generalnog sekretara EKS Ester Linč ocjenila je povodom tek objavljenog izvještaja da je EU sve dalje od “ekonomije koja radi za ljude“ koju je obećala Evropska komisija.
“Jasno je da su politike vođene na nivou EU i na nacionalnim nivoima tokom posljednje decenije povećale nejednakosti na štetu mnogih radnika. Direktori mogu da priušte više luksuza, dok se milioni zaposlenih muče da plate račune za grijanje, moraju da jedu hranu lošijeg kvaliteta i primorani su da se zadužuju da bi plaćali kiriju”, kazala je Linč.
Dodala je da ne iznenađuju porast društvenih i političkih polarizacija tokom posljednje decenije. Prema njenim riječima, izvještaj EKS pokazuje da su rešenja problema jednako jasna kao i njegovi uzroci – adekvatne minimalne zarade su ključne za smanjenje nejednakosti, a jače kolektivno pregovaranje je najbolji način za istinski pravedne plate.
“Direktiva EU o minimalnim platama je šansa da se isprave greške iz prošlosti i osigura da milioni zaposlenih i njihovih porodica više ne žive u siromaštvu. Lideri EU i nacionalni lideri moraju da reaguju hitno jer to zahtijeva situacija opisanu ovim izvještajem i da što prije završe pregovore o direktivi”, naglasila je Ester Linč.
