U okolnostima kada Kotoru nedostaju veći hotelski kapaciteti i bolje organizovana turistička porivreda, kruzeri su prava blagodet, ocijenio je Rade Ćoso koji je nedavno odbranio doktorsku disertaciju na temu „Značaj nautičkog turizma za razvoj turizma u Crnoj Gori”.
On je posebnu pažnju poklonio načinima kojim kruzing turizam poboljšava ponudu grada i njegovim pozitivnim ekonomskim efektima, sprovevši pri tom i anketno istraživanje stavova privrede i stanovnika Kotora o ulozi i značaju kruzing turizma.
“Rezultati su pokazali da je kruzing turizam percipiran kao značajan vid turizma u Kotoru koji može omogućiti Crnoj Gori da postane poznata svjetska turistička destinacija. Ipak, ispitanici kruzing turizam vide kao nedovoljno razvijen i uviđaju potrebu za podsticanjem razvoja ovog turističkog sektora”, prenosi Radio Kotor.
Kao najznačajniji pozitivni efekti kruzing turizma identifikovani su ekonomski efekti u vidu rasta prihoda lokalne zajednice i kreiranje novih radnih mjesta. Od socijalno-kulturnih pozitivnih efeketa najviše se ističe upoznavanje novih kultura i predstavljanje sopstvene tradicije i običaja.
“Najistaknutiji negativni efekti su degradacija prirodnih resursa. Kako bi se maksimizirali pozitivni i minimizirali negativni efekti kruzing turizma, ispitanici smatraju da najveću odgovornost ima država koja treba da pojača zakonodavne regulacione mjere. Poseban značaj ima i jačanje edukacije o značaju kruzing turizma i jačanje dijaloga između ključnih zainteresovanih strana u cilju uvažavanja potreba lokalne zajednice”, kazao je povodom Ćosove disertacije mentor Slobodan Čerović .
Ćoso je ukazao da cijelu priču o kruzing turizmu ruže okolnosti kao što je nagomilani materijal preostao nakon rušenja hotela Fjord, nedostatak žičare, slabo valorizovanje kotorskih bedema i zaleđa….
“Kada dođu u Kotor gosti zbog bivšeg Fjorda pitaju da li je ovdje bio rat. Ne mogu da shvatim da lokalna samouprava ne može da riješi odvoženje ovog otpada na neku deponiju”, smatra Ćoso.
Kada već nema većeg, on je ukazao na značaj malih hotela, kao i apartmana, koji doprinose većoj frekvenciji i dolasku gostiju sa svih strana.
Govoreći o problemima koje kruzing turizam pričinjava destinacijama kao što su Dubrovnik i Venecija, Ćoso naglašava na njihovo rješavanje u hodu.
“U Dubrovnik je znalo da dođe i do 14 hiljada gostiju sa kruzera, ali su ih oni limitirali na osam hiljada, plus ostali. Odredili su i broj kruzera”, kazao je Ćoso.
Kada je riječ o Kotoru, perspektivu vidi u dolasku visokoplatežnih gostiju.
“Nemate nigdje poziciju da brod dođe na vrata od grada. Zato treba iskoristiti iskustva ostalih da napravimo ono što je najbolje. Novac koji uzimaju Luka i Opština mora da se ulaže u grad, u bedeme. Brojni turisti koji izađu gore nemaju nikakve uslove. Neku zaradu od 200 – 300 hiljada eura treba uporediti sa Dubrovnikom koji od bedema prihoduje godišnje 20 miliona EUR, a ne mogu se uporediti sa kotorskim dugim pet km. Bedemi nam nemaju toaleta, bistroa, a vodu gore prodaju neki momci, protiv čega u ovakvim okolnostima trtenutno nemam ništa protiv”, konstatuje Ćoso.
Planom luke predviđen je dolazak oko 500 brodova.
“Ne volim taj masovni turizam. Crna Gora mora da drži nivo. Da se pitaju stručnjaci, da se slušaju nautički stručnjaci, a sve u cilju da se sačuvaju i Crna Gora i njena obala”, istakao je Ćoso.
Kao neke od negativnih efekata nautičkog turizma naveo je zagađenje, jer samo jedan kruzer emituje štetnih gasova kao 2.000 automobila.
“Pa sad vidite o čemu se radi kada ih dođe četiri – pet”, dodao je.
On je ukazao i na potrebu uvažavanja interesa ribara, kao i izrade ozbiljne studije o zaštiti životne sredine, koristi i šteti od kruzing turizma.
Podsjeća i da je luka poslije zemljotresa produžena 50 metara i proširena šest.
“Zaliv Boke je među najljepšim na svijetu, pa ako ćemo po njemu malo s pontom, malo s lukom, bazenom, nasipima, izgubićemo ga”, poručio je Ćoso.
Zaključio je da ako bude pameti i sve se složi uz pravu mjeru, u kombinaciji sa kruzingom, bedemi bi postali “zlatna koka”, planirana žičara pružila značajan doprinos turističkoj priči, a Crnogorski put prema Špiljarima, Krscu i Njegušima, vrlo atraktivan i za pješake, ali i bicikliste.
