Crna Gora je u periodu januar-oktobar ostvarila izvoz od 576 miliona eura, što je rast za 70 odsto u odnosu na istih deset mjeseci u posljednoj pretkriznoj 2019. godini.
Kada se pogleda struktura izvoza, nešto više od polovine ostvareno je samo sa dva proizvoda – izvozom aluminijuma vrijednog 149 miliona eura i struje za 140 miliona eura.
Interesantno je da je sadašnji izvoz aluminijuma skoro tri puta vredniji nego u istom periodu 2019. kada je iznosio 52 miliona eura. Kombinat aluminijuma je krajem prošle godine, zbog povećanja cijena struje, ugasio većinu proizvodnje, odnosno ostalo je svega 13 ćelija za proizvodnju aluminijuma kao i novootvoreni pogoni za proizvodnju obogaćenih legura aluminijuma.
Tako da se sadašnji Unipromov Kombinat aluminijuma bavi uvozom sirovog aluminijuma i preradom u legure. Tako je u ovih deset mjeseci uvezeno sirovog aluminijuma za 99,5 miliona eura, a u istom periodu 2019. godine ta stavka je vrijedila svega 70 hiljada eura. Najviše sirovog aluminijuma uvezeno je iz Venecuele 57,7 miliona, Južne Koreje za 21,3 miliona i iz Kazahstana za 13,3 miliona.
Najviše aluminijuma izvezeno je u Švajcarsku 82,3 miliona eura, Luksemburg 29,3 miliona, Hong Kong 15 miliona i Italiju 7,1 miliona.
I izvoz električne energije je skoro tri puta veći nego u istom periodu 2019. godine, kada je vrijedio 49 miliona eura. Međutim, za deset mjeseci ove godine uvoz električne energije je vrijedio 193 miliona eura, odnosno bio je za 43 miliona eura veći nego izvoz u istom periodu. Uvoz struje sada je bio skoro četiri puta veći nego u 2019. kada je vrijedio 54 miliona eura.
Podaci pokazuju da je u periodu januar-april ove godine izvoz struje vrijedio 100 miliona eura, a uvoz 37 miliona. Crna Gora je tada imala veliki suficit u trgovini električnom energijom od 63 miliona eura, ali je nakon toga uslijedila velika suša koja je uvoz povećala za još 156 miliona eura.
Preko teritorije Crne Gore postoji i reeksport električne energije koji takođe ulazi u ove brojke, ali podaci jasno pokazuju da je situacija po trgovinski bilans Crne Gore i profit Elektroprivrede mogla biti značajno drugačija da nije bilo rekordne suše i simbolične proizvodnje struje iz hidroelektrana od aprila do novembra.
Od ostalih crnogorskih izvoznih artikala najznačajniji su proizvodi od drveta, kojih je ukupno izvezeno za 37,1 milion eura. Od toga najviše je izvezeno rezane drvne građe (daske, grede…) u vrijednosti od 21,7 miliona eura, kao i peleta 12 miliona. Izvoz namještaja i djelova od drveta iznosio je skromnih 1,9 miliona eura.
Izvoz ljekova vrijedio je 26,7 miliona eura, a prodavani su u dvije zemlje – u Srbiji za 26,2 miliona i u Bosni i Hercegovini za pola miliona.
Izvoz proizvoda od mesa iznosio je za ovih deset mjeseci 16,8 miliona eura, od čega je u Srbiju izvezeno u vrijednosti 14 miliona. Od ukupnog izvoza mesnih proizvoda, na sušeno meso se odnosi 12,8 miliona.
Raznih ruda (boksiti, olovo, cink…) je iz Crne Gore izvezeno za 21 milion eura. Od toga najviše u Poljsku 13,2 miliona, Kinu pet miliona, Bosnu i Hercegovinu 1,2 miliona…
Piće je izvezeno za deset miliona eura, od čega vina za 6,3 miliona i piva za 2,8 miliona. Najviše pića izvezeno je u Srbiju četiri miliona, BiH 1,7 miliona, na Kosovo 1,2 miliona… Povrća i voća izvezeno je za osam miliona eura.
Gotovih proizvoda od čelika izvezeno je za 5,6 miliona eura, od čega u Srbiju 1,4 miliona i u BiH 1,1 milion. Crna Gora izvozi značajne količine metalnog otpada, tako je prodala otpadnog bakra za 5,7 miliona, a starog željeza za 4,3 miliona, prenose Vijesti.
Reeksport učestvuje u “izvozu” sa 200 miliona
Iz podataka o strukturi izvoza može se zaključiti da od ukupnog zvaničnog izvoza od 576 miliona eura, oko 200 miliona nije izvoz domaćih proizvoda već reeksport, odnosno izvoz prethodno uvezenih ili vraćenih proizvoda.
Osim što izvozi već uveženi aliminijum, Crna Gora izvezi i mašine, transportne uređaje i aparate u vrijednosti od 55 miliona eura. Od toga domaći su samo ležajevi za motorna vozila iz fabrike u Kotoru za šest miliona.
Tako prema papirima, Crna Gora izvozi i drumskih vozila za 11 miliona, industrijskih mašina za 11 miliona, telefonskih aparata za 3,5 miliona… Na primjer u Njemačku je izvezeno karoserija za motorna vozila u vrijednosti četiri miliona.
Crna Gora je tako “izvezla” i naftnih derivata za 23 miliona eura, od čega u Sloveniju za 15,4 miliona. I pored spiska od preko 200 zemalja i teritorija, u stavku nepoznato izvezeno je 8,7 miliona eura vrijednih naftnih derivata.
