Centralna banka Crne Gore ranije je obezbijedila 350 miliona eura za likvidnost bankarskog sektora i neplanirane obaveze, dok bi najpovoljnije zaduživanje u ovom trenutku bila emisija državnih zapisa, te aranžmani sa bankama i osiguravajućim društvima.
To je rečeno portalu Bankar.me iz vrhovne monetarne institucije o opcijama zaduživanja u aktuelnoj situaciji kada je potrebno nadomjestiti minus u budžetu, te nastupajućoj krizi u narednoj godini, a u svjetlu razgovora koje je guverner Radoje Žugić, sa ministrom finansija Aleksandrom Damjanovićem, imao početkom mjeseca sa predstavnicima Međunarodnog monetarnog fonda i Svjetske banke.
Aranžmani
Kako podsjećaju da, prije sklapanja aranžmana, MF mora razmotriti sve alternative na domaćem i međunarodnom tržištu, kako bi se, po što povoljnijim uslovima, obezbijedila nedostajuća sredstva.
„Kada je u pitanju domaće tržište, praksa je pokazala da je najpovoljnija opcija emisija državnih zapisa, a zatim bilateralno zaduživanje kod komercijalnih domaćih i stranih banaka i osiguravajućih društava. Takođe, CBCG ukazuje i na mogućnost aranžmana sa međunarodnim finansijskim institucijama – naročito Svjetskom bankom – kroz garanciju odnosno kredit – i MMF-om, s obzirom na to da su se ovi kreditori kao i korišćeni finansijski aranžmani, pokazali efikasnim u prethodnom periodu kada je Crna Gora bila izložena pojačanim pritiscima za zaduživanje“, rečeno je iz CBCG.
Precizirano je i da konačnu odluku o zaduživanju do kraja ove i tokom 2023. godine donosi ministar finansija, a CBCG – kao fiskalni agent i bankar države – može dati savjet i pomoći u operativnim funkcijama. Ali, uz to, oni su još ranije obezbijedili određena sredstva za krizne slučajeve.
„CBCG je još tokom pandemije preventivno djelovala za slučaj hitne podrške za likvidnost u bankarskom sektoru i obezbijedila sredstva kod Banke za međunarodna poravnanja iz Bazela u iznosu od 100 miliona eura, i bilateralno sa Evropskom centralnom bankom (ECB) obezbijedila repo liniju otkupa dugovanja u iznosu do 250 miliona eura u slučaju nepredvidljivih okolnosti“, naveli su iz vrhovne monetarne institucije.
Kontrola zaduživanja
Razgovori o aukciji državnih zapisa je koje MF intenziviralo proteklih dana predstavlja aktivnost za koju CBCG ima razvijenu infrastrukturu i dobru praksu iz prethodnog perioda.
„Takođe, za očekivati je da će banke koje nemaju visoku izloženost prema državi finansirati određene potrebe države u granicama zakonskih limita i zdrave bankarske prakse. U slučaju potrebe aranžmana sa međunarodnim finansijskim institucijama, obezbijedićemo podršku u svim fazama realizacije, u skladu sa nadležnostima CBCG“, rečeno je portalu Bankar.me.
Zaduživanje države kod domaćih banaka CBCG kontroliše i neposredno i posredno na mjesečnom nivou, kroz informacije o izloženosti i strukturi izloženosti banaka prema državi.
„U regulatornom smislu, izloženost banaka prema državi tretira se kao bezrizična, i to sa stanovišta kreditnog rizika, limita izloženosti, kao i potreba za kapitalom. S druge strane, izloženost u dijelu emitovanih obveznica se posmatra u kontekstu rezervi likvidnosti, a u smislu njihove utrživosti, kao i uticaja na kapitalnu poziciju banaka u kontekstu razlike u nabavnoj i tržišnoj cijeni, odnosno nerealizovanih dobitaka i gubitaka“, dodaju iz CBCG.
Podsjećamo, tokom nedavnih razgovora u Vašingtonu sa predstavnicima MMF i SB, guverner Žugić je ponovo potcrtao da „indikatori ukazuju na izuzetno stabilan i zdrav bankarski sektor, koji je uprkos svim izazovima iz prethodne tri godine, pokazao snažnu otpornost“, što su njegovi sagovornici pohvalili.
„Iako trenutno u bankarskom sektoru ne postoji nijedan indikator koji bi ukazivao na povećanje rizika, predstavnici međunarodnih institucija ukazali su da se stanje mora kontinuirano i pažljivo pratiti i nadgledati. S obzirom da su geopolitički rizici izuzetno visoki, kao i da se na tržištu izvora kapitala pogoršavaju uslovi i sklonost ka finansiranju, eksperti su istakli da u kratkom roku može doći do otvaranja ranjivosti, prije svega u realnom i fiskalnom sektoru, što se može materijalizovati i u rizicima bankarskog sektora tokom 2023. godine“, naveli su iz vrhovne monetarne institucije.
Bankar.me
