Potrošnja i investicije stanovništva i privrede bili su na značajno nižem nivou od početka pandemije, pa su ljudi ostavljali sredstva na sigurnom u bankama, kazao je Pobjedi generalni sekretar Udruženja banaka Bratislav Pejaković, objašnjavajući rast depozita u vremenu krize i usporavanja ekonomije.
Prema podacima Centralne banke depoziti su na kraju jula dostigli istorijski maksimum od 3,8 milijardi eura. U odnosu na jul prošle godine, porasli su 528 miliona, a 410 miliona u odnosu na jul predkrizne 2019.
Pejaković rast depozita vidi kao kombinaciju više faktora.
– Radi se o povjerenju u bankarski sistem koje se gradi decenijama. Potom, kamatne stope na oročene depozite u bankama, te euro kao zvanična valuta, dakle stabilna i predvidljiva vrijednost. Zatim, turistička sezona je generisala dodatna sredstva u finansijskom sistemu, što se realno oslikava i na depozite – ukazao je Pejaković, koji dodaje da je trend rasta depozita prisutan u Evropi, pa mi nijesmo izuzetak.
Građani
Trećinu ukupnih depozita u bankama imaju građani, koji su na kraju jula uštedjeli 1,3 milijarde eura, što je 67 miliona eura više od jula prošle godine, te 49 miliona više nego 2019. Porast depozita ostvarili su i nerezidenti sa 998 miliona eura u domaćim bankama. Njihova štednja uvećana je 65 miliona eura za mjesec, dok je od jula prošle godine porasla 229 miliona.
– U Evropi banke naplaćuju vlasnicima depozita sa preko 100.000 eura procenat za držanje sredstava, dok kod nas imaju za euro kvalitetnu ponudu za oročavanje – navodi Pejaković.
Preduzeća su u bankama na kraju jula imala 1,17 milijardi eura depozita, što je za 207 miliona eura više nego lani, a 63 miliona više nego u julu 2019. To je dovelo do pada prosječne kamatne stope na štednju za pola procenta na 0,36 odsto.
Uradili sve
Na pitanje je li ovakvo kretanje depozita očekivano, Pejaković odgovara da su banke spremno dočekale pandemiju, te da je regulacija poslovanja unaprijeđena u odnosu na krizu iz 2007.
Ističe dobre pokazatelje o poslovanju banaka na kraju jula ove godine, među kojima je ukupni kapital od 620 miliona, bilansna suma od 4,9 milijardi, te rast likvidne aktive na 1,2 milijarde.
– Sve to, uz odgovorno poslovanje, društveno iskazanu odgovornost banaka, kvalitet usluga i dostupnost sredstava klijentima, uz programe pomoći klijentima od reprograma i restrukturiranja do grejs perioda, učinili su da se napravila kvalitetna podloga za rast depozita. Kada učinite sve u skladu sa međunarodnim standardima, uvažavajući veličinu i specifičnosti lokalnog tržišta, očekujete kvalitetne iskorake u svim segmentima poslovanja, tako i kod nivoa depozita – zaključio je Pejaković.
Fond garantuje povraćaj 50.000 eura
Pejaković podsjeća da komercijalne banke redovno izdvajaju sredstva za Fond za osiguranje depozita, gdje se svakom deponentu garantuje povrat 50.000 eura.
Banke plaćaju Fondu kvartalnu premiju, koja iznosi 0,5 odsto od ukupnih depozita. Garantovani depozit u zemljama EU je 100.000 eura, koliko će biti i kod nas nakon pridruživanja.
Kretanje depozita od 2019. do 2021. jul 2019. jul 2020. jul 2021.
- Finansijski sektor 33.242 40.440 48.418
- Nefinansijski sektor 1.064.265 960.085 1.167.963
- Opšta vlada 248.565 238.033 254.890
- Stanovništvo 1.253.710 1.235.192 1.302.560
- Nevladine i druge neprofitne organizacije 58.930 59.045 57.683
- Nerezidenti 760.388 768.396 998.342
- Ukupni depoziti 3.419.100 3.301.191 3.829.856
Izvor: Pobjeda
