Banke koje posluju na crnogorskom tržištu pooštrile su uslove za odobravanje kredita u prvom kvartalu, pa su od stanovništva i privrede tražile veće kolaterale, dok su smanjile maksimalne iznose kredita koje su odobravale. Osim toga, banke su bile i manje spremne da ulaze u potencijalno rizične projekte – rečeno je Pobjedi iz Centralne banke (CBCG).
Izmjena uslova kreditiranja posljedica je loše ekonomske situacije u zemlji, prouzrokovane pandemijom korona virusa, zbog koje su bankari povećali oprez prilikom davanja kredita.
– Ekonomska situacija uticala je na rast rizika poslovanja. To znači da raste vjerovatnoća da jedan broj klijenata banaka neće biti u mogućnosti da otplati kredite u roku. U takvim uslovima banke dodatno vode računa o upravljanju kreditnim rizikom, da bi se smanjio potencijalni rast loših kredita. S druge strane, banke su i ,,popustile“ određene uslove za odobravanje kredita poput produženja ročnosti kredita, kao i smanjenje naknada i provizija za određene kategorije preduzeća – pojasnili su u CBCG, dodajući da je pooštravanje kreditnih standarda prisutno u većini privreda u tranziciji.
Naučena lekcija
U vrhovnoj monetarnoj instituciji tvrde da rigorozniji zahtjevi ne znače smanjenje kreditne aktivnosti, već opreznije upravljanje kreditnim rizikom u uslovima visoke neizvjesnosti.
– U pitanju je lekcija koju su banke naučile iz globalne finansijske krize, kada je zbog neadekvatnog upravljanja kreditnim rizikom u jednom trenutku 25 odsto odobrenih kredita bilo u kategoriji loših kredita – naglasili su u CBCG.
Banke su na kraju aprila ukupno odobrile 3.295,3 miliona eura kredita stanovništvu i privredi, što je rast od 6,2 odsto u odnosu na april 2020. godine.
Iz Crnogorske komercijalne banke (CKB) Pobjedi su kazali da nijesu korigovali kreditne uslove za privredu i stanovništvo tokom prvog kvartala ove godine, ali da, ipak, posebnu pažnju obraćaju na pojedine sektore privrede prilikom kreditiranja.
– Uzimajući u obzir trenutnu izazovnu ekonomsku situaciju, određene privredne grane su predmet povećane pažnje prilikom procesa odobravanja kredita – naveli su u CKB-u, ne precizirajući o kojim se privrednim granama radi.
Sa druge strane, iz najveće banke u zemlji podsjećaju da, kroz različite mehanizme i proizvode, klijentima već duži period pružaju podršku za saniranje posljedica pandemije korona virusa sa ciljem što bržeg oporavka i stabilizovanja poslovanja.
Manji potencijal zaduživanja
Da su banke na oprezu potvrđuju i u Erste banci. Oni, takođe, nijesu pooštravali uslove kreditiranja u prvom kvartalu, ali ne isključuju mogućnost revizije pravila kako bi povećali spremnost banke da dočeka nove okolnosti na tržištu.
– Usljed širokih efekata kovid-19 krize, očekivana je veća opreznost sektora, jer je dio privrede i stanovništva pretrpio direktan ili indirektan uticaj krize koji se ogleda kroz smanjen potencijal za nova zaduženja u odnosu na period prije krize – rekli su Pobjedi iz Erste banke.
Oni pojašnjavaju da se, kao dio velike evropske bankarske grupacije, prilikom kreditiranja, uz standarde koje propisuje CBCG, vode i pravilima Erste grupe.
– U tom smislu, prilagođavanja su redovna aktivnost banke, a revizija pravila kreditiranja redovan godišnji proces. To može u konačnom, za određenu grupu klijenata ili proizvoda, rezultirati pooštrenim kriterijumima, ako revizija pokaže da je nužno promijeniti pravila jer performanse nijesu na nivou koji je očekivan, a u cilju zadržavanja kvaliteta na željenom nivou. Takođe, moguća je i relaksacija uslova kreditiranja – zaključili su u Erste banci.
Štite deponente
U Erste banci kažu da izmjena kreditnih uslova ima za cilj upravljanje kvalitetom, zaštitu deponenata, održivost razvoja i prilagođavanje tržišnim potrebama i tražnji.
– Banka kontinuirano radi na prilagođavanju, uvođenju novih ili modifikaciji postojećih proizvoda i usluga kako bi adekvatno odgovorila na potrebe klijenata, u isto vrijeme vodeći računa o svom rizičnom profilu – naveli su u Erste banci, koja je klijentima pogođenim kovid krizom olakšala plaćanje kredita kroz moratorijum i pronalaženja modaliteta za restrukturiranje obaveza.
Izvor: Pobjeda.me
