Na Univerzitetu Donja Gorica u Podgorici i na Cetinju, od 14. do 18. septembra, biće organizovan 24. Miločerski razvojni forum, čija je centralna tema “Ekologija: Regulacija, Edukacija, Biznis”. Forum će i ovoga puta okupiti eminentne stručnjake iz raznih krajeva svijeta.
Profesor UDG, potpredsjednik Društva ekonomista Crne Gore, prof. dr Zoran Đikanović u razgovoru za Vikend novine kaže da je Miločerski razvojni forum “bio i ostao pozornica za promociju mladih ljudi i novih ideja”.
Ovo je 24. godina organizovanja Foruma. Imate zavidnu tradiciju…
ĐIKANOVIĆ: Da, ovo jeste zavidna tradicija. Miločerski razvojni forum ove godine se održava 24. put. Društvo ekonomista organizuje Miločerski razvojni forum od 1996. godine. Profesor Veselin Vukotić je idejni tvorac organizovanja Miločerskog razvojnog foruma i u svojstvu predsjednika Društva ekonomista Crne Gore je dogovarao zajednički skup u Miločeru, sa ciljem da on bude otvoren i globalan.
Prvih desetak godina, od 1996. do 2009, Forum je organizovan u saradnji sa društvima ekonomista iz regiona, a nakon toga mi smo nastavili organizaciju i ovo je skup koji je izgradio imidž jednog od prestižnih ekonomskih skupova.
Kontinuitet foruma je proizvod i kontinuiteta Društva ekonomista Crne Gore, koje je nasljednik i baštini tradiciju prvog Društva ekonomista Crne Gore osnovanog 1954. godine u SFRJ. U međuvremenu, društvo je imalo i drugih imena, ali želim da naglasim da je utemeljeno 1954. godine.
Ovo društvo je organizator mnogih aktivnosti, počevši od onih koje su se odnosile na učešće u raspravama o ekonomskoj politici u SFRJ na poznatom Brionskom skupu ekonomista Jugoslavije, pa do Miločerskog razvojnog foruma, koji se organizuje 24. put. Društvo ekonomista Crne Gore je jedina organizacija koja ima taj kontinuitet. Mi svoje aktivnosti organizujemo bez ikakvog upliva od strane države, sa mladim članstvom i aktuelnim idejama.
Isto tako, u Društvu ekonomista ne zaboravljamo na ljude koji su nosili luču i vodili rad Društva u nekom prethodnom izazovnom i turbulentnom vremenu. Počasni predsjednik Društva već dugi niz godina je gospodin Arsenije Jovanović, poznati privrednik u Crnoj Gori i Jugoslaviji, a značajnu podršku nam daju i Slobodan Stamatović, Vojo Milosevic, Branko Jovanović i još nekoliko i dalje aktivnih članova.
Miločerski razvojni forum je karakterističan po idejama i pristupu temama koje fokusira…
ĐIKANOVIĆ: Miločerski razvojni forum je postepeno evoluirao u jedinstven skup jedinstven prije svega po idej i, cilj evima, temama i učesnicima. Skup nema bilo kakav ideološki karakter, već praktičan pristup.
Misija Foruma je promovisanje novih ideja i podsticanje osjećaja budućnosti, podsticanje nove misli. Evolutivno tražimo novo i prilagođavamo se vremenu, ali i pokušavamo da novo vrijeme prilagodimo nama!
Naš cilj je da pokrećemo nove ideje, nove vizije razvoja, nove komunikacije i novo otvaranje Crne Gore prema globalnom svijetu. Na skupu se testiraju mogućnosti praktičnog sprovođenja novih ideja, a u pravcu otvaranja novih biznisa ili novih područja istraživanja, odnosno podsticanja razvoja.
Ne želim da u ovom trenutku ponavljam teme, ali samo podsjećam da je to društvo prvo pokrenulo inicijativu o ekonomskom suverenitetu Crne Gore, o uvođenju otvorenog liberalnog tržišta. Mnogi su zaboravili da je ideja uvođenja njemačke marke u Crnu Goru, odnosno eura, potekla od članova ovog društva, te da su ključne ekonomske reforme u Crnoj Gori bile inicirane na skupovima i okruglim stolovima ovog društva.
Centralna tema ovogodišnjeg Foruma je “Ekologija: Regulacija, Edukacija, Biznis”. Što je bio ključni razlog za izbor ovakve teme?
ĐIKANOVIĆ: Cilj Foruma je da aktuelizuje nekoliko aspekata ekologije: 1) regulacija ove oblasti shvaćene u najširem smislu kao uslov održivog razvoja; 2) biznis u ovoj oblasti, posebno nove ideje za ekološki biznis; 3) moguće nove ideje za finansiranje projekata u ovoj oblasti.
Regulacija će biti posebno posmatrana u kontekstu evropske regulative i pristupanja Crne Gore i regiona EU.
Takođe će se problem ekologije posmatrati i u kontekstu kineske inicijative “The Belt and Road”.
Aktuelnost ove teme se povećava i činjenicom da je predsjednica Evropske komisije najavila da će kao težište rada EK upravo biti ekološki problem u najširem smislu.
Na skupu će tradicionalno govoriti predsjednik Vlade Crne Gore Duško Marković, a moderator je prof. dr Milica Vukotić, dekan Fakulteta za informacione tehnologije.
Pored domaćih i regionalnih, učešće će uzeti i nekoliko globalno poznatih i priznatih eksperata, kao što je prof, dr Nebojša Nakićenović iz Beča, jedan od najpriznatijih stručnjaka u ovoj oblasti, izvršni direktor globalne istraživačke inicijative The World in 2050. (TWI2050). Takođe, član je i ad hoc neformalne Tehničke grupe savjetnika za održivi razvoj Cilj 7 UN-a, i član Naučnog savjetodavnog odbora njemačkog Aerospace Center (DLR), Instituta za analizu umreženih energetskih sistema, te član Naučnog savjetodavnog odbora Potsdam instituta za istraživanja klimatskih uticaja (PIK).
Među učesnicima je i nobelovac iz Indije…
ĐIKANOVIĆ: Tačno. Na Forumu će govoriti i nobelovac Rajendra Kumar Pačauri iz Indije, ekonomista i naučnik iz oblasti životne sredine velikog ugleda. Dr Pačauri je generalni direktor TERI-ja (Tata Energy Research Institute) – instituta posvećenog održivom razvoju. Doktor Pačauri je bio u centru pažnje kada je kao predsjednik Međuvladinog panela o klimatskim promjenama (IPCC) UN-a primio Nobelovu nagradu za mir 2007. godine.
Imamo veliku privilegiju da će na Forumu o pitanjima ekologije u kontekstu kineske inicijative “The Belt and Road” (Pojas i put) govoriti profesor Wang Yiwei, direktor Instituta za spoljne poslove i direktor Centra za evropske studije, Renmin University of China. Njegova glavna istraživačka interesovanja obuhvataju” Belt & Road” studije, evropske integracije, kinesku spoljnu politiku i odnose EU-Kina. Profesor Yiwei je najprevođeniji autor na temu inicijative “Pojas i put”.
Takođe, profesor Yaojun Zhang, jedan od glavnih metodologa istraživanja uticaja inicijative “Pojas i put” na zemlje koje su obuhvaćene tom inicijativom će biti gost i govornik na Forumu. On je koautor knjige “Teorijski sistem inicijative ‘Pojas i put’”
Izazovi i u oblasti ekologije i u oblasti finansija su sve veći. U čemu je doprinos Miločerskog foruma obrazovanju kadrova za buduće izazove ekonomskog i ukupnog razvoja i na regionalnom i na globalnom nivou?
ĐIKANOVIĆ: Miločerski razvojni forum nije skup za proizvodnju recepata, za objašnjenje problema, već skup koji podstiče razmišljanja i nove ideje, budi svijest svakog pojedinca o sopstvenoj obavezi da razvija sebe i sredinu u kojoj živi i radi.
Zato je i publika na ovom Forumu većinom mlađa i radoznalija. Na skupu uvijek ima puno mladih ljudi koji imaju priliku da čuju dosta novih informacija. Normalno, u mjeri koliko svako želi da čuje. Takvih ljudi ima u Crnoj Gori i u regionu. Prepoznaju nas slični i iz svijeta – zato dolaze.
Miločerski razvojni forum je bio i ostao pozornica za promociju mladih ljudi, promociju novih ideja.
Studenti predstavljaju svoje biznis ideje
U organizaciji ovogodišnjeg Foruma učestvuje i Centar za klimatske promjene, prirodne resurse i ekologiju… Biće predstavljene i nove biznis ideje.
ĐIKANOVIĆ: To je mlad i inovativan centar sa vizijom. Uključeni su u međunarodne projekte koje dobijaju od Njemačke i drugih evropskih zemalja. Takođe i od naše Akademije nauka. Bili su prisutni i predstavili su se i na Svjetskom forumu za održivi razvoj u Meksiku, a znam da u odboru imaju neke od vrlo prominentnih eksperata iz ove oblasti. Drago mi je da se razvijaju u ovom pravcu i da već organizuju konferencije na ovom nivou.
U dijelu biznisa organizujemo prezentaciju biznis ideja iz ove oblasti, posebno ideje studenata UDG i UCG kao i studenata sa univerziteta iz regiona. Na Forumu će se predstaviti sedam odabranih biznis ideja iz oblasti ekologije, od kojih se neke već i finansiraju iz međunarodnih izvora.
Zato se ovaj skup razlikuje od svih skupova u Crnoj Gori i regionu. Zato je ovo i najdugovječniji ekonomski skup u regionu.
NOVE TEHNOLOGIJE U FINANSIJSKOM SVIJETU
Među temama panel diskusija su i novi oblici finansijskog poslovanja. U vremenu velikih promjena na globalnom nivou, da li poslovanje na blokčejn (blockchain) i drugim digitalnim tehnologijama vidite kao novi način poslovanja?
ĐIKANOVIĆ: U saradnji sa Blockchain učionicom Univerziteta Donja Gorica, biće organizovan okrugli sto posvećen novim tehnologijama u finansijskom svijetu.
Digitalna tehnologija i naročito digitalna imovina ima potencijal da omogući značajne prednosti, kako u pružanju finansijskih usluga, tako i u drugim sektorima realne ekonomije. Podsticaj da pratimo sve brži razvoj digitalnih tehnologija i digitalne imovine na globalnom nivou dobijamo i na osnovu sve većeg interesovanja investitora za razvoj inovacija na finansijskom tržištu. Na tom okruglom stolu najavljeno je učešće pojedinaca i kompanija iz Šangaja, Australije, Abu Dabija, Estonije za koje se smatra da su najveći inovatori u ovoj oblasti.
Jedan od govornika je Sam Lee, osnivač “Blockchain Globala”, vodeće multinacionalne kompanije, koja se fokusira na komercijalizaciju blokčejn tehnologije. Takođe, Sam Lee je 2014. godine osnovao “Blockchain Centre”, prvi svjetski neprofitni inovacijski centar posvećen promovisanju obrazovanja i svijesti o blokčejnu, koji je pored desetak gradova u svijetu organizovan i kroz Blockchain učionicu Univerziteta Donja Gorica.
Takođe, gospodin Salman iz Bin Zayed grupe će predstaviti inovativni pristup poslovanja na blochchainu, koji već implementiraju u nekoliko institucija u Ujedinjenim Arapskim Emiratima.
Cilj je da u saradnji sa Komisijom za tržište kapitala i Centralnom bankom otvorimo ove teme i istražujemo njihov razvoj, uticaj i moguću primjenu.
