Kineske investicije u državama Evropske unije u zadnjih su deset godina naglo porasle, a Evropska komisija (EK) u nedavno je Kineze nazvala „sistemskim rivalom” i „strateškim konkurentom”, prenosi BBC.
Evropska je unija uvela i novi mehanizam nadzora nad stranim investicijama, kako bi mogli da reaguje ukoliko se procijeni da strane investicije mogu naštetiti sigurnosti zemljama članicama.
Prema izvještaju EK, trećina ukupne EU imovine u rukama je stranih kompanija, a 9,5 posto kompanija u Evropi ima vlasnike sa sjedištem u Kini, Hong Kongu ili Makau. U poređenju s 2007. godinom kada je taj udio iznosio tek 2,5 posto riječ je o značajnom rastu, iako je ukupno u kineskim rukama još uvijek razmjerno mali dio evropskog biznisa. Poređenja radi, na kraju 2016. godine, Amerikanci i Kanađani kontrolirali su 29 posto kompanija u EU.
Kineska su ulaganja u Evropi svoj dosadašnji vrhunac dosegla 2016. godine kada su iznosila 37,2 milijarde eura, nakon čega je uslijedilo usporavanje.
– To je uglavnom rezultat strožih kontrola nad kapitalom koji dolazi iz Kine, ali i promjene u globalnoj političkoj atmosferi kada su u pitanju investicije Kineza – objasnila je za BBC Agatha Kratz iz Rhodium Grupe.
Gdje Kinezi najviše investiraju? Od 2000. do 2018. godine najviše su uložili u najveće evropske ekonomije poput Ujedinjenog Kraljevstva, Njemačke, Italije i Francuske. Na ljestvici top 10 našle su se i Holandija, Finska, Švedska, Portugal, Španija i Irska.
Pritom Kinezi, prema prošlogodišnjoj analizi Bloomberga, u svom vlasništvu drže, ili imaju vlasničke udjele, u četiri evropska aerodroma, šest pomorskih luka te 13 fudbalskih klubova.
Ipak, ne smije se zaboraviti ni novi veliki kineski program Put svile, poznat i kao Inicijativa „Jedan pojas, jedan put” u sklopu kojega Kinezi planiraju velike investicije u evropsku infrastrukturu kako bi se ojačale trgovinske veze između Kine i Evrope. Kina investira i u region. Kineske kompanije grade puteve i željeznice u Srbiji, Bosni i Hercegovini i Sjevernoj Makedoniji. Ne smijemo zaboraviti i da je kineska kompanija CRBC glavni izvođač radova na najvećem državnom projektu – autoputu Bar – Boljare.
Na novom kineskom “Putu svile” se našla i Hrvatska pa Kinezi tako ulažu u u Luku Zadar, najavljuju ulaganja u Luku Rijeka, nizinsku prugu Rijeka-Karlovac, spominju se ulaganja i u aerodrome, a nije zgorega podsjetiti ni da upravo Kinezi grade Pelješki most, iako se on doduše uglavnom finansira iz fondova Evropske unije.
SEEbiz
