Planom optimizacije, Vlada je u naredne dvije godine planirala otkaze za 1.965 službenika i 1.217 opštinara. U slučaju da činovnici budu proglašeni tehnološkim viškovima, sleduje im otpremnina od minimum 12 prosječnih bruto zarada na nivou države, što iznosi 9.132 eura, budući da je prosječna julska bruto zarada iznosila 761 eura.
Država je već odlučila da se otpuštanje službenika iz glomazne državne i lokalne uprave mahom vrši kroz instituciju „sporazumnog prekida radnog odnosa“ i proglašenje „tehnološkog viška“.
Problem, međutim, predstavlja činjenica da sporazumni prekid radnog odnosa ne znači i isplatu otpremnina.
Zbog toga će se pristupiti izmjenama Zakona o zaradama, izmjenama Odluke o otpremninama zaposlenih u javnom sektoru, kao i sprovođenju ankete za zaposlene o zainteresovanosti za sporazumni prestanak radnog odnosa uz isplatu otpremnine zaposlenom, kako bi se jednobrazno riješili viškovi zaposlenih na centralnom i lokalnom nivou.
Drugim riječima, cilj tih zakonskih promjena je da službenik ima pravo na otpremninu i u slučaju sporazumnog prekida radnog odnosa, što do sada nije bio slučaj.
Ono što je očekivanje javnosti i službenika, je da otpremnina za sve otpuštene u javnom sektoru ne budu ispod pomenutih 9.132 eura. Naročito što je svaka opština do sada samostalno određivala iznos otpremnina za otpuštene radnike.
U Glavnom gradu neće biti otpuštanja opštinara
Nemaju sve opštine problema sa viškom zaposlenih. Iz Glavnog grada je nezvanično Portalu Analitika kazano da u Podgorici neće biti otpuštanja opštinskih službenika.
“Nijesmo predvidjeli program otpremnina jer kod nas nema problema sa radnom snagom, kao u drugim opstinama. Podgorica stalno raste, formiraju se novi servisi i u principu nemamo prekobrojnih”, rečeno nam je iz Glavnog grada.
U sistemu Glavnog grada i gradskim preduzećima ukupno je zapošljeno oko 2,7 hiljada službenika, a gradonačelnik Ivan Vuković je najavio formiranjem posebne službe koja će se baviti povlačenjem sredstava iz IPA fondova.
Za razliku od Podgorice, ostale opštine kubure sa viškom činovnika, mahom zaposlenih po raznim partijskim linijama u prethodnim izbornim ciklusima.
Ko ima pravo na otpremninu
Prema aktuelnim crnogorskim propisima, zaposlenom, u slučaju proglašenja tehnološkim viškom pripada otpremnina u visini od 12 bruto zarada zaposlenog ili 12 prosječnih bruto zarada u Crnoj Gori, u zavisnosti što je povoljnije za zaposlenog.
Takođe, državnom službeniku i namješteniku prilikom odlaska u penziju, pripada otpremnina u visini od 14 obračunskih vrijednosti koeficijenta koju utvrđuje Vlada Crne Gore. Trenutno, koeficijent iznosi 90 eura.
“Pitanje isplata otpremnina uz sporazumni prestanak radnog odnosa, trebalo bi biti uređeno posebnim pravnim aktom Vlade na sveobuhvatniji način, kojom bi se dodatno uredila sva neophodna pitanja od značaja za postupak, način i visinu isplate otpremnine. Ovom odlukom bi bila uređena i pitanja koja se odnose na isplatu otpremnine za zaposlene u javnom sektoru, koja ispunjavaju jedan od uslova za odlazak u penziju – bilo po godinama starosti, bilo po stažu”, predlaže se u Planu optimizacije.
Na zaposlene u državnim organima sporazumni prestanak radnog odnosa regulisan je Zakonom o državnim službenicima i namještenicima, kao mogućnost kojom je propisano da starješina državnog organa i službenik mogu da zaključe pisani sporazum o prestanku radnog odnosa, kojim se određuje i dan prestanka radnog odnosa.
Na ostatak javnog sektora primjenje se odredbe Zakona o radu, koji kao jedan od načina prestanka radnog odnosa predviđa i sporazumni prestanak radnog odnosa između poslodavca i zaposlenog.
Ministarstvo javne uprave vrši nadzor
Za kvalitet primjene zakonskih rješenja, posebno iz ugla optimizacije zaposlenih, od bitnog značaja je i sprovođenje nadzora nad njegovom primjenom.
Nadzor nad sprovođenjem Zakona o državnim službenicima i namještenicima i propisa donijetih na osnovu njega, vrši Ministarstvo javne uprave.
Takođe, Ministarstvo vrši i inspekcijski nadzor putem upravne inspekcija.Upravni inspektor, kako se navodi u Planu ,posebno vrši nadzor u odnosu na postupak, donošenje i sprovođenje kadrovskog plana; pravilnost i blagovremenost dostavljanja podataka u Centralnu kadrovsku evidenciju i vođenje zbirke dokumenata u vezi sa kadrovskom evidencijom; blagovremenost donošenja i dostavljanja pojedinačnih akata; popunu radnih mjesta u državnim organima i postupak oglašavanja.
Podsjetimo, Zakonom o državnim službenicima i namještenicima, propisano je, da se zasnivanje radnog odnosa po pravilu vrši na neodređeno vrijeme, a da se radni odnos izuzetno može zasnovati na određeno, u specijalno navedenim slučajevima.
Biće pojačan inspekcijski nadzor
U budućem periodu se posebno očekuje da pojačan inspekcijski nadzor od Upravne inspekcije u državnim organima u dijelu angažovanja lica po osnovu ugovora o djelu i ugovora o privremenim i povremenim poslovima u skladu sa Zakonom o radu.
Prema julskoj odluci Vlade, zabranjeno je bilo kakvo zapošljavanje u javnom sektoru, a radnici koji imaju ugovore na određeno vrijeme trebalo bi da budu automatski otpušteni.
Otpuštenim radnicima biće ponuđeni i krediti IRF-a, dok otkaza neće biti za stručnjake i deficitarni kadar.
Izvor: Portal Analitika
