Nedostatak sredstava, visok nivo loših kredita i slabe regulative u stečajnim postupcima, usporili su rast kreditiranja u bankama koje posluju u šest ekonomija na Zapadnom Balkanu (6ZB), navodi se u izvještaju Međunarodnog monetarnog fonda (MMF).
Da bi se izborile sa slabim rastom kreditiranja i podigle ekonomske perspektive, šest ekonomija – Srbija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Makedonija, Albanija i Kosovo – moraju da osiguraju pravni okvir za rješavanje problema loših kredita (NPL), da ubrzaju reforme pravosuđa i poboljšaju zakone o stečaju i nesolventnosti, poručuje MMF.
“Slab pravosudni sistem utiče na banke da postanu opreznije kod kreditiranja iz straha da dugovanja neće biti naplaćena”, navodi se u izveštaju međunarodnog kreditora.
Pored tih ograničenja, u većini ekonomija u regionu Zapadnog Balkana postoji preveliki broj banaka, pri čemu, na primjer, samo Srbija, najveća zemlja u regionu, ima 30 različitih bankarskih lanaca, napominje se u izvještaju.
Prema podacima Fonda, u Albaniji je prošle godine nivo NPL-ova iznosio 18,3 odsto od ukupnih plasmana, u BiH 11,8 posto, na teritoriji Kosova 4,9 odsto, u Makedoniji 6,3, u Crnoj Gori 11,1, a u Srbiji 17 procenata.
Visok nivo loših kredita u većini ekonomija Zapadnog Balkana nastavlja da ugrožava profitabilnost banaka, piše u izvještaju.
U cilju proširenja baze finansiranja i podrške razvoju poslovanja banaka, ekonomije regiona bi mogle, prema savjetu MMF-a, da razviju lokalna tržišta kapitala gdje bi banke emitovale korporativne obveznice, dok bi uspostavljanje privatnih penzionih fondova i osiguravajućih kompanija pomoglo kreiranju tražnje za bankarskim obveznicama i podsticanju domaće štednje.
Pre 2008. godine, eksterno finansiranje banaka je povećano za više od 500 procenta, što je poguralo privredni rast u regionu Zapadnog Balkana, navodi se u izvještaju.
U tom periodu, između 70 do 95 odsto bankarskih aktiva bilo je pod kontrolom stranih banaka, uglavnom iz Evropske unije.
Međutim, osam godina poslije izbijanja svetske finansijske krize, lokalne banke su smanjile uzimanje sredstava iz inostranstva i oslonile su se na finansiranje iz vlastitih izvora, navodi MMF.
Povraćaj na kapital je pao za 10 do 35 procentnih poena u periodu tokom krize i još uvjek se nije vratio na pretkrizni nivo, zaključuje MMF.
