Odakle Sjevernoj Koreji novac za razvijanje nuklearnog programa? Na to pitanje niko ne može da dâ pouzdan odgovor, ali postoji legenda o tome kako je ova hermetički zatvorena država svojevremeno započela „proizvodnju američkih dolara“. I to ne lažnih, nego pravih.
Istorijski „nadimak“ nekadašnje ujedinjene Koreje, „Zatvoreno kraljevstvo“, danas bi mogao da važi za sjeverni dio zemlje poznat kao Demokratska narodna republika Koreja.
Informacije koje stižu iz ove države kontrolisane su u tolikoj mjeri da niko sa sigurnošću ne može da kaže kako zaista izgleda život u njoj. Jedna od najvećih zagonetki za analitičare i obavještajce je odakle sjevernokorejskom rukovodstvu novac za ambiciozne projekte kao što je nuklearni program, jer zemlja se već decenijama nalazi pod ekonomskim sankcijama.
Krijumčarenje pod državnom kontrolom, od robe široke potrošnje do narkotika, jedna je od mogućnosti koju pominju zapadni mediji i analitičari.
Druga mogućnost koja se pominje je da je Sjeverna Koreja, ni manje ni više, nego štampala svoje američke dolare. Već je poznata priča o „superdolaru“, falsifikovanim banknotama od sto dolara toliko visokog kvaliteta da se gotovo ni ne razlikuju od originala.
Cirkulisala je velika količina „superdolara“, kako su tvrdili američki zvaničnici. Azijom je tokom osamdesetih godina cirkulisalo na stotine miliona superdolara i bila je plodno tle za rasturanje lažnih američkih novčanica jer na tom kontinentu dolar važi za najsigurnije sredstvo plaćanja.
Ako su američke optužbe za proizvodnju lažnih dolara na račun Sjeverne Koreje tačne, otvara se pitanje kako su se Korejci tako izvještili u njihovoj proizvodnji? Sjeverna Koreja bila je zatvorena zemlja i nije održavala diplomatske odnose sa Zapadom još od pedesetih godina.
Odgovor na to pitanje, možda, daje jedna legenda, u kojoj, doduše, ima puno nerazjašnjenih momenata. Međutim, da je u priči koja slijedi sve jasno, onda se ne bi radilo o legendi.
Priča počinje u Drugom svjetskom ratu. Milioni američkih vojnika nalaze se u Evropi. Neki se bore na sjevernoafričkom, potom i na italijanskom ratištu, drugi u Britaniji čekaju na iskrcavanje u Francusku.
Svima njima potrebno je isplatiti dnevnice. Američka vlada takođe novčano pomaže i vlade koje se nalaze u izbjeglištvu i vojnike iz tih država koji su pred njemačkom najezdom našli utočište na slobodnim teritorijama u Evropi i Sjevernoj Africi. Pomoć u gotovini Amerikanci pružaju i britanskoj vladi.
U jednom trenutku američki zvaničnici zaključuju da prebacivanje velikih količina gotovog novca preko Atlantika nije dovoljno bezbjedno. Njemačke podmornice u to doba još uvjek su predstavljale opasnost po savezničke brodove. Brodove je takođe valjalo koristiti za prebacivanje ljudstva i tehnike, a ne paketa novca.
Stoga su, kaže legenda, odlučili da u Evropu prebace mašine za štampanje dolara, sa klišeima i hartijom. Mašine su radile i posle kraja rata, jer je veliki broj američkih vojnika ostao u Evropi, a otpočeo je i Maršalov plan, program ekonomske pomoći evropskim zemljama uništenih ratom.
U jednom trenutku, američka vlada odlučila je da joj mašine za štampanje dolara u Evropi nisu više potrebne i da treba da budu rashodovane. Jednoj od njih to se i desilo, ali je druga, zbog početka Korejskog rata i koncentracije velikog broja vojnika na tom poluostrvu tamo i prebačena.
Međutim, u jednom od napredovanja na jug, korejski komunisti zapljenjuju mašinu, klišee i hartiju. Prebacuju ih na sjever i tako u Sjevernoj Koreji počinje proizvodnja, ne falsifikovanih, već pravih američkih novčanica.
Sumnje da se nešto čudno događa pojavljivale su se kada se u svijetu, sedamdesetih, pojavilo više američkih dolara iz pedesetih godina nego što bi to bilo uobičajeno. Međutim, američka vlada nikada nije priznala da je izmjestila mašinu za štampanje novca u Koreju.
Kao što rekosmo, mnogo je otvorenih pitanja u ovoj priči, ali ponavljamo da se radi o legendi. Međutim, nema ni odgovora na pitanje odakle Sjevernoj Koreji sredstva za razvoj skupog nuklearnog programa.
Američke novčanice iz pedesetih godina vrijede i danas. Treba podsjetiti da su se dolari štampani još u vrijeme američkog građanskog rata, takozvani grinbeksi, nalazili u opticaju i sto godina pošto su štampani.
Tako je moguće da, iako je Amerika u opticaj izbacila nove novčanice sa izuzetnom zaštitom, Sjeverna Koreja ima dovoljno američkih dolara štampanih pedesetih godina.
Sputnik
