U izgradnju gasne distributivne mreže u Crnoj Gori, čija će dužina do 2040. godine biti do 1.496 kilometara, potrebno je uložiti 194 miliona eura, navedeno je u Master planu razvoja gasnog transportnog sistema (gasifikacije) koji je uradio konzorcijum COWI-IPF.
Master plan je naručila Evropska investiciona banka (EIB) u okviru Investicionog okvira za zapadni Balkan (WBIF). WBIF je Crnoj Gori odobrio grant za izradu Master plana gasifikacije u iznosu od 550.000 eura. Plan je na javnoj raspravi do 16. februara.
Prema tom dokumentu, prosječna potrošnja gasa od 2020. do 2040. godine u Crnoj Gori iznosiće do 356 miliona kubnih metara (78 odsto ukupne potencijalne potrošnje gasa).
Potencijalna neposredna potrošnja gasa u Crnoj Gori iznosi do 287 miliona kubnih metara u 2013. godini (bazna godina) i mogla bi porasti na oko 588 miliona kubika 2040. godine, ako se izgrade svi gasovodi prema većim opštinskim centrima i gasna distributivna mreža u područjima s odgovarajućom graničnom potrošnjom, navedeno je u Master planu.
Podsjeća se da su dva najveća grada Podgorica i Nikšić te su stoga prvo razmatrani ti ogranci.
S obzirom na položaj Jadransko-jonskog gasovoda (IAP), priobalni dio transportnog sistema prikazan je s kraćim transportnim gasovodima koji se odvajaju direktno s IAP sistema, kao što su ogranci prema Ulcinju, Tivtu, Kotoru i Herceg Novom.
Drugi veći dio sistema bazira se na velikom ogranku prema Podgorici koji se nastavlja na sjeveroistok i dolazi do Berana. Od tog magistralnog gasovoda odvajaju se transportni cjevovodi prema svim opštinskim centrima u centralnoj i sjevernoj Crnoj Gori.
Dionica prenosnog gasovoda prelaze preko područja oranica, vinograda i voćnjaka, ekonomskih šuma, izdanačkih šuma, obrštenih šuma i makije te manjim dijelom takođe kroz područja zaštitnih šuma. U projektovanju pravca, glavni naglasak stavljen je na izbjegavanje prirodnih zaštitnih područja (posebno nacionalnih parkova), a na mjestima gdje to nije bilo moguće uloženi su napori da se pravac postavi uzduž rubova zaštićenih područja prirode (regionalni parkovi Sinjajevina, Komovi, Turjak s Hajlom, Smaragdna mreža lokacije Lovćen, Brdo Spas, Komarnica, Dolina Lima, Bjelasica, Dolina Cehotine i područja pod međunarodnom zaštitom UNESCO-a (prirodno i kulturno-povijesno područje grada Kotora i Nacionalni park Durmitor s bazenom rijeke Tare, bio-koridori nacionalne i međunarodne zaštite, koridor jugoistočnih Dinarida, obalni planinski koridor i obalni zeleni pojas), navodi se u dokumentu.
Dodaje se da bi se gasni distributivni sistem u većini naselja mogao izgraditi koristeći cijevi od polietilena visoke gustine pri srednjem pritisku (0,1 bar do 5 bara). U starim jezgrama naselja gdje su pročelja zgrada osjetljiva ili zaštićena (poput centra Kotora ili Svetog Stefana) može se postaviti niskopritisni gasovod (do 0,1 bar). To će, kako je objašnjeno, omogućiti ugradnju regulacijskih i mjernih sklopova unutar zgrade (bez spoljnog postavljenog fasadnog ormarića).
U većim gradovima poput Podgorice i Nikšića može se izgraditi visokopritisna mreža.
Razmatrana je i izgradnja dvije elektrane na gas procijenjenog kapaciteta od loo mw i 300 mw (dostupno nakon 2020) s ukupnom potrošnjom gasa do 303 miliona kubnih metara.
Navodi se da je potencijal potrošnje gasa velikih industrijskih potrošača (Željezara Nikšić i KAP) procijenjen je na oko 100 miliona kubika godišnje.
Zbog velikih nesigurnosti koje se odnose na budućnost ovih dviju relativno velikih industrija (naročito KAP-a) i činjenice da industrijski proizvodi ne bi bili konkurentni na međunarodnom tržištu prema sadašnjim cijenama gasa, potrošnja ovih dviju industrija nije uzeta u obzir u analizama potrošnje u okviru Master plana gasifikacije navodi se u dokumentu.
Ne preporučuje se izgradnja elektrane na gas u Pljevljima zbog pripremnih radova u vezi s izgradnjom elektrane na ugalj i visokog nivoa sigurnosti u dostupnost ležišta uglja.
Pljevaljsko područje, koje se nalazi na sjeverozapadnom rubu Crne Gore, planinsko je i relativno rijetko naseljeno područje. Ulaganje u izgradnju gasnog transportnog sistema na ovoj lokaciji bilo bi preskupo za izgradnju elektrane na gas. Lokacija elektrane na gas trebalo bi da bude u blizini većih potrošačkih centara (Podgorica ili Nikšić), a u prostornom planu Crne Gore predviđena je u blizini Podgorice (južno od grada), piše u dokumentu.
Utvrđeni su ekonomski najprivlačniji regionalni projekti za ogranke gasovoda, s mogućnošću isporuke gasa na svako tržište s najnižim troškom.
Od planiranih regionalnih projekata za ogranke transportnih gasovoda, najbolji ogranak gasovoda kroz teritoriju Crne Gore je pravac albanska granica Podgorica Nikšić, ukupne dužine 105 kilometara i uz trošak od 51 milion dolara.
Za Podgoricu je predložena snabdijevanje gasom iz gasnog prstena za jugoistočnu Evropu preko odvojka dužine 15 kilometara uz trošak od devet miliona dolara.
(Opširnije u današnjim Vijestima)
