Novi američki predsjednik Donald Tramp u izboru buduće vlade SAD opredijelio se uglavnom za milijardere. Tramp, inače, i sam milijarder, očito smatra da je to najbolji ljudski potencijal za suočavanje sa izazovima, koji stoje pred američkom, ali i svjetskom privredom, kao i za sprovođenje njegovog, prema ocjeni analitičara, prilično ambicioznog, pa i kontraverznog, ekonomskog programa. Buduća američka vlada, odnosno njeni članovi, u ovom trenutku, prema procjeni analitičara, teški su oko 35 milijardi dolara.
Dosadašnji američki predsjednici oslanjali su se na stručnjake ili iskusne političare, a Donald Tramp se opredijelio za sebi slične, jer smatra da su biznismeni baš ono što je potrebno SAD. Procjenjuje se da je sam Tramp “težak” oko10 milijardi dolara. On ima oko 500 firmi, dok njegovo lično bogatstvo “Forbs” procjenjuje na oko 4,5 milijardi dolara. Tramp je u predizbornoj kampanji često isticao da će kao predsjednik spriječiti uticaj finansijskih mešetara sa Volstrita na Vašington, jer je upravo njih optuživao za sve finansijske nevolje u zemlji.
U Vladi najveći bogataši
Zbog toga pravo iznenađenje predstavlja lista budućih ministara, na kojoj se nalaze baš takvi ljudi. Tako je mjesto ministra finansija ponudio nekadašnjem direktoru „Goldman Saksa” Stivenu Menučinu, koji stekao ogromno bogatstvo kao bankar sa Volstrita i investitor u fondovima sa izuzetno rizičnim ulaganjima. Danas se njegovo bogatstvo procjenjuje na 46 miliona dolara. Još jedan resor pripao je čovjeku iz tih krugova. Riječ je o Vilburu Rosu, “teškom” 2,9 milijardi dolara. On je bogatstvo stekao preuzimanjem propalih firmi, koje bi oporavljao, pa preprodavao, zbog čega je u javnosti poznat i kao “kralj bankrotstva”. Ros, kome je Tramp ponudio mjesto ministra trgovine, trebao bi da sprovede plan o suprotstavljanju globalizaciji, od koje najveću korist imaju multinacionalne korporacije, čime će, navodno, zaštiti američke radnike, kao i da raskine velike trgovinske sporazume, što je jedan od prioriteta Trampove politike.
Kad je riječ o sektoru energetike, Tramp ima u vidu naftnog milijardera Harolda Hema, čije se bogatstvo procjenjuje na 15,3 milijardi dolara, kao i investitora Roberta Grejdija, a oni bi trebalo da učestvuju u realizaciji nekoliko energetskih prioriteta, ali i da opozovu “Plan o čistoj energiji”, koji je uvela administracija predsjednika Baraka Obame, s ciljem da se ograniči zagađenje ugljen dioksidom iz elektrana. Sljedeća na listi bogataša je buduća ministarka prosvete Betsi DeVos, milijarderka i filantrop iz Mičigena, koja vodi Američku federaciju za djecu i čije je bogatstvo procijenjeno na 5,1 milijardu dolara. Mjesto ministra stambene izgradnje i urbanog razvoja ponuđeno je Benu Karsonu, čije bogatstvo iznosi 26 miliona dolara. Za svog savjetnika Tramp je imenovao Stiva Benona, koji je zaradio milione od učešća u šou programu “Sajnfeld”.
Buduća ministarka transporta Elejn Čao “teška” je oko 36,5 miliona dolara, ministar zdravlja Tom Prajs 13,6 miliona dolara, dok je budući ministar pravde Džef Sešons nešto “siromašniji” i ima svega 7,5 miliona dolara. U igri je, bar kako piše evropski portal “Politiko” i investitor Mit Romni, vrijedan 250 miliona dolara, kao i advokat Rudi Đulijani, čije se bogatstvo procjenjuje na više desetina miliona dolara.
Milijarderi sprovode plan, koji ide njima na ruku
Tramp je u svom ekonomskom programu najavio smanjenje poreza, a u zavisnosti od visine primanja, američki građani bi ubuduće trebalo da plaćaju porez na prihod prema stopi od 10, 20 ili 25 odsto. Za one s najvećim primanjima, poreska stopa bi, sa sadašnjih 40 odsto, trebalo da bude smanjena na 25 procenata, što ide naruku upravo velikim biznismenima. Ovakvi potezi bi mogli da otrijezne Trampove birače, koji su u njemu vidjeli spasioca, jer je teško povjerovati da će milijarderi prilikom pisanja zakona imati u vidu običnog čovjeka, prije će biti da će na prvom mjestu biti interesi krupnog kapitala, kome i sami pripadaju. A da podsjetimo da je prosječan godišnji prihod domaćinstva u SAD oko 55.000 dolara, što je daleko od milijardi, kojim budući ministri raspolažu.
Tramp je otišao i korak dalje pa je osnovao “Strateški forum”, koji čini 16 velikih američkih poslodavaca, koji će ga savjetovati o ekonomskoj politici. Tom tijelu predsjedava Stiven Švarcman, predsjednik investicionog fonda “Blekstoun”, koji upravlja aktivama vrijednim 361 milijardu dolara, a čine ga i direktori banke “PJ Morgan Čejs” Džejmi Dajmon, studija “Volt Dizni” Robert Ajdžer, “Dženeral motorsa” Meri Bara, IBM-a Virdžinija Rometi, “Blek Rok”-a Leri Fink, prvi čovjek “Volmarta” Dag Mekmilon, proizvođača aviona “Boing” Džim Mekberni i bivši guverner Federalnih rezervi Kevin Vorš.
Tramp protiv Kine, ko će biti pobjednik?
U svom ekonomskom program Tramp navodi i uvođenje visokih carina za proizvode azijske konkurencije. Tramp smatra da SAD samo tako mogu da nadoknade “nekorektne prednosti”, koje svojim preduzećima obezbjeđuje Kina, kroz državne manipulacije u kursevima valuta. Ekonomisti smatraju da to nije realno, jer je Kina večinski vlasnik američkog stranog duga, odnosno ima 26 odsto američkih državnih obveznica. Naime, od 6,9 milijardi dolara američkih obveznica, koje se nalaze u stranom vlasništvu, Kina posjeduje najviše 1,24 milijarde dolara.
A Kina parira SAD i brojem milijardera. Tako je Peking svrgnuo Njujork s prvog mjesta na listi gradova u kojima živi najviše milijardera. U Pekingu živi sto milijardera, za razliku od Njujorka gdje ih je 95. Inače, u Kini je broj milijardera u konstantnom porastu i pored toga što je riječ o komunističkoj zemlji, ona ima 596 milijardera, što je veoma veliki rast u odnosu na 242 milijardera koliko su imali prošle godine. Sa druge strane, Sjedinjene Države imaju 537 milijardera. Među kineskim bogatašima su Vang Janlin, član jedne od vodećih kompanija za nekretnine u Kini sa bogatstvom od 26 milijardi dolara, Džek Ma sa 22,7 milijardi dolara, Zong Kvinghou sa 21 milijardom dolara i Poni Ma, osnivač internet giganta “Tencent”, sa oko 19 milijardi dolara. Inače, oko 100 najvećih kineskih bogataša zasijeda jednom godišnje u parlamentu Kine u okviru “konsultativnog političkog okupljanja”, a prvih deset kineskih multimilijardera su članovi Narodnog kongresa kineskog parlamenta, organa koji nema vlast. To govori da ni kineska vlada nije zanemarila mišljenje milijardera i njihovu ulogu u društvu.
Ekonomski
