Za potrebe otplate duga, po zaduženjima koja su realizovana u proteklih nekoliko godina, Vlada u ovoj godini treba da obezbijedi 394 milioina eura, za narednu 192, u 2018. godini trebaće 98 miliona, a najveći iznos za otplatu pristiže u 2019. godini, kada će za vraćanje ranije uzetih kredita morati da se obezbijedi čak 427 miliona eura.
Od iznosa koji stiže na naplatu u 2019. godini, 280 miliona odnosi se na otplatu eurobonda. To znači da će, počev od ove, zaključno sa 2019. godinom, odnosno za period od četiri godine država za otplatu ranijih zaduženja morati da obezbijedi ukupno 1.111 milijardi eura. U taj iznos, kako je navedeno u izvještaju o javnom dugu na kraju prošle godine, koji je usvojila Vlada, nijesu uračunate potrebe za finasiranje deficita budžeta, kao ni sredstva potrebna za gradnju autoputa Bar-Boljare, kao ni povlačanje sredstava kredita sa međunarodnim finansijskim institucijama za infrastrukturne i druge projekte.
“Zaduženja koja su se realizovala u prethodnih nekoliko godina, a čija je ročnost, uglavnom, najduže pet godina, otplaćuju se u ovom periodu, čime se stvara i veći pritisak na obezbjeđivanje sredstava“, navedeno je u Vladinom dokumentu.
Na drugoj strani, Vlada je konstatovala da je od ukupnog poreskog duga u ukupnom iznosu od 777,6 miliona eura, naplativo svega 236,5 miliona eura.
Ekonomski analitičar Zarija Pejović smatra da Vlada mora da uradi strategiju javnih finansija, po kojoj bi se tekući rashodi finansirali iz izvornih tekućih prihoda, dok bi se obaveze za dospjele kredite, dakle, svi anuiteti koji pristižu, finasirali iz sredstava koje bi odobrio Međunarodni monetarni fond.
“Time bismo skupe dugove zamijenili za mnogo jeftiniji dug prema MMF-u, ali na drugoj strani, morali bismo da vodimo restriktivnu politiku, odnosno da trošimo za tekuće troškove, samo onoliko koliko možemo da prihodujemo. Tu strategiju treba sprovoditi samo do onog trenutka, dokle privreda ne ojača u pravom smislu, odnosno do momenta kada bude mogao da se prepozna privredni rast kroz izvorne prihode, što do sada nije bio slučaj, jer do sada je samo konstatovan privredni rast, ali se to nije identifikovalo paralelno kroz izvorne prihode. Onda kada ojačaju izvorni prihodi, treba početi sa servisiranjem svih rashoda i smanjenjem javnog duga“, kazao je on.
Pejović je naglasio da treba uraditi analizu socijalnih faktora iz razloga kako bi se utvrdilo da li se može održati socijalna stabilnost, da li se mogu isplaćivati socijalna davanja, penzije, plate i tako dalje, u svjetlu restriktivnije politike.
“Zabrinjava činjenica da se Crna Gora sve teže zadužuje na međunarodnom tržištu i da nas investitori percipiraju kao vrlo rizične i da ćemo se teško zaduživati u euroobveznicama, dok sa druge strane dolaze obaveze, zato činjenica da je veoma teško naplatiti poreski dug govori o smanjenoj likvidnosti domaće privrede i u tom smislu je predloženo konstituisanje poreske policije, koja bi naplaćivala taj dug. Međutim, predlažem i smatram da bi bilo najadekvatnije napraviti izmjene kod oporezivanja poreza na dobit“, naveo je on.
(Cijeli tekst pročitajte u današnjem Danu)
