“Uništavanje” banaka koje je ponovo u žiži javnosti sprovođeno je po matrici prema kojoj biznismen dogovori sa političarem da mu “pogura” kredit u banci, za koji nisu potrebne garancije, a namerno se previdi da se kredit neće vratiti, pišu srbijanski mediji.
Četiri banke zatvorene su za tri godine. Sa svima su poslovala ista četiri klijenta, a najveći je problem to što nema dovoljno propisa koji bi zabranili onome ko je na desetine firmi odveo u stečaj, da otvori novo preduzeće za nove zloupotrebe, kaže guverner Narodne banke Srbije Jorgovanka Tabaković.
Te povezane grupe lica inficirale su mnoge od domaćih banaka pa poneki i one koje mi nazivamo stranim, navodi guverner, dok u Ministarstvu privrede kažu da se na tim propisima radi.
“Zakon će ograničiti prava privrednicima kojima je sud ili neki drugi državni organ, zabranio obavljanje delatnosti, u vezi s izvršenjem određenog krivičnog djela ili prekršajnog postupka”, navode u Ministarstvu.
Ali, da li stroži propis o osnivanju preduzeća može da stane na put zloupotrebama kakve su se desile u Agrobanci, Privrednoj banci Beograd, Razvojnoj banci Vojvodine, Univerzal banci?
“Ne postoji regulativa koja može da spriječi određene radnje osim što to mogu da urade upravo ljudi koji obavljaju poslove kontrole iz NBS tako što će kontrolisati poslovne banke i one koji procjenjuju rizik, odobravaju kredite”, rekao je Hasan Hanić iz Beogradske bankarske akademije.
Bojan Terzić iz NBS kaže da postoje jasni mehanizmi koji se tiču supervizije i Narodna banka ih redovno primjenjuje, ali uvjek morate i da imate i onaj segment za koji su odgovorni sudovi, odnosno kaznena politika.
“Dakle, da ste imali u ovim svim situacijama u kojima su se pojavljivali neki biznismeni gdje su oni imali i vile i jahte i skupocjene automobile, a njihove kompanije nisu imale nikakvu imovinu da ste primijenili institut probijanja pravne ličnosti oni bi odgovarali tom svojom imovinom”, naveo je Terzić.
Krediti su odobravani u milijardama dinara. Garancije da će ih vratiti bile su tone kamena, akumulatora, olovni opiljci, poslovni prostori čija je cijena po kvadratu procjenjivana po nekoliko hiljada eura.
Pred stvarnom vrijednosti imovine se zažmuri, tvrde poznavaoci, kada dođe nalog od uprave. A izvršava se, kažu, nalog iz vrha političkih struktura ili da bi se ostvario lični interes. Velike sume na otplatu dospijevaju poreskim obveznicima. Procjenjuje se da su banke zloupotrebama oštećene za više od 800 miliona eura.
