Najskuplji bankarski proizvod – minus na kreditnim karticama u Crnoj Gori koristi 27.220 građana, odnosno klijenata koji ukupno duguju preko 29 miliona eura. To znači da je svaki građanin u minusu 1.067 eura.
Prema podacima baziranim na izvještajima banaka koji se dostavljaju kreditnom registru, na kraju decembra po osnovu korišćenja kreditnih kartica, 27.220 fizičkih lica duguje iznos od 29.044.285 eura – saopšteno je Pobjedi iz Centralne banke u odgovoru na pitanje koliko je građana u minusu po kreditnim karticama.
Minus
Ovi podaci pokazuju da je svaki građanin koji ima karticu u minusu preko hiljadu eura.
To predstavlja prosječan iznos zaduženja po kreditnoj kartici u iznosu od 1.067 eura – saopštili su iz Centralne banke.
Na pitanje da li je dozvoljeni minus na karticama najskuplji bankarski proizvod, s obzirom da se kamate na mjesečnom nivou kreću i do 2%, iz Centralne banke nijesu konkretno odgovorili, ali su saopštili da je prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na kartice 15,70%.
Prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na kreditne kartice u sistemu iznosi 15,70%, a zavisi od ugovorenih uslova klijenata sa poslovnim bankama i ročnosti – objasnili su iz Centralne banke.
[widgets_on_pages id=”Baner”]
Iako je ovaj proizvod skuplji od kredita, on ima i prednosti – klijenti u svakom momentu imaju raspoloživ novac, a karticu, uz koju je vezano prekoračenje, mogu da koriste za plaćanja, kupovinu putem interneta… Bolje upućeni takođe kažu da ovaj proizvod može biti i te kako isplativ ukoliko se pametno koristi i na vrijeme pokriva minus – da ne uđe u takozvani presjek stanja.
U Centralnoj banci na pitanje kakva je praksa u bankarskom sektoru u regionu u ovom dijelu su odgovori da ne prate kretanje kamatnih stopa na minuse po kreditnim karticama u regionu, već samo referentne na agregatnom nivou.
– Crna Gora se na toj skali nalazi na nivou prosjeka regiona – saopštili su iz CBCG.
Banke
Na sajtovima većine banaka kamata na prekoračenje po kreditnim karticama nije ili nije vidno istaknuta.
U NLB banci Pobjedu sa saopštili da je kod njih kamatna stopa na kreditnim karticama (visa classic, visa gold, master standard i master gold) 1,49% na mesečnom nivou i obračunava se na potrošeni iznos novca sa limita koji je na kartici odobren. Visa libero je, kako su pojasnili, beskamatna kartica.
– Minus po tekućem računu mogu dobiti samo redovni klijenti banke, a to znači klijenti koji primaju platu preko NLB Montenegrobanke. Iznos minusa koji se može odobriti zavisi od boniteta firme u kojoj klijent radi, kreće se od 30% do 100% neto dohotka (neto dohodak je iznos primanja umanjen za mjesečne obaveze). Za zlatne klijente se limiti kreću i do 200% neto dohotka – kažu u ovoj banci.
U Hipo Alpe Adria banci je kamata fiksna – 1,5%.
– Ovaj proizvod se za klijente banke odobrava na osnovu redovnih mjesečnih primanja i procjene boniteta klijenta, kao kredit bez žiranata. Prekoračenje na tekućem računu se odobrava kreditno sposobnim rezidentima Crne Gore. Zajmotražilac mora biti u stalnom radnom odnosu najmanje šest mjeseci i primati platu/penziju preko računa u HAAB i mora biti osoba starija od 23 godine. Prekoračenje po tekućem računu se odobrava na rok do 12 mjeseci. Kamatna stopa je fiksna i iznosi 1,50% na mjesečnom nivou – kazali su Pobjedi iz HAAB. Prekoračenje može biti, kažu u ovoj banci, do 100% mjesečnog iznosa redovnih primanja u zavisnosti od kreditne sposobnosti i zaduženosti klijenta, a ukoliko je mjesečni prihod manji od 1.000 eura.
– Ako je plata klijenta veća od 1.000 eura prekoračenje može biti odobreno do 200% neto mjesečnih prihoda – objasnili su iz HAAB.
Iz CKB-a su saopštili da se u njihovoj banci kamatna stopa određuje prema analizi kreditne sposobnosti klijenta.
– Kamatna stopa se za svakog klijenta određuje na osnovu analize njegove kreditne sposobnosti – kazali su iz CKB.
Minus po računu može biti odobren, kažu u CKB, svakom klijentu koji svoja redovna primanja (plata ili penzija) usmjerava preko računa u CKB-u.
– Iznos minusa se određuje na osnovu analize klijentove kreditne sposobnosti – kratko su saopštili iz CKB.
U većini banaka su slični uslovi za odobravanje prekoračenja.
Bez obzira što slovi za skup proizvod, klijenti se slažu da je je ovo mnogo bolje i jednostavnije nego da pozajmljuju novac od prijatelja, komšija ili kamataša.
Ne mogu ugroziti sistem
Iz Centralne banke su ocijenili da minus na kreditnim karticama koji ukupno prelazi 29 miliona eura ne može ni na koji način ugroziti sistem.
– Zaduženje građana po kreditnim karticama kod poslovnih banaka ne može ugroziti sistem, jer ono predstavlja svega 3,5% ukupnih kredita i potraživanja poslovnih banaka prema fizičkim licima – objasnili su iz Centralne banke.
Crna lista ne može u minus
Pravo da prekorači svoj račun, odnosno uđe u crveno banke ne dozvoljavaju klijentima koji su na takozvanim internim crnim listama banke.
Pravo na prekoračenje ne mogu dobiti ni zaposleni u kompanijama koje su na takođe internim crnim listama banke.
U uslovima za odobravanje prekoračenja obično se navodi da se klijent ne nalazi na bančinoj internoj crnoj listi, da se kompanija ne nalazi na bančinoj internoj crnoj listi.
Zlatni klijenti i godine
Klijenti koji su bonitetni minus mogu dobiti u većini banaka do visine plate. Takozvanim zlatnim klijentima odobrava se znatno veće prekoračenje – u visini dvije, tri… plate.
Jedan od uslova za odobravanje prekoračenja je i starost klijenta – u nekim bankama, recimo, mora imati najmanje 21 godinu, u drugima 23.
Ograničenje djelovalo kao stabilizator
Iz CBCG su pojasnili da u sklopu redovnih aktivnosti prate i analiziraju kretanje kamatnih stopa kako na nivou individualnih banaka, tako i na agregatnom nivou.
– U periodu koji je prethodio ekonomskoj krizi banke su se oslanjale na jeftino eksterno finansiranje bazirano prvenstveno na pozajmicama od matičnih banaka. Finansijska kriza imala je za posljedicu visoku percepciju rizika ulaganja koja sa sobom povlači ograničenu dostupnost eksternog finansiranja i više kamatne stope na kredite, a posebno na kratkoročno finansiranje poput minusa po kreditnim karticama. Pod takvim okolnostima, komercijalne banke su se fokusirale na prikupljanje sredstava iz domaćih izvora kroz formu depozita na koje su se obračunavale relativno visoke kamatne stope (pasivne), što u značajnoj mjeri definiše nivo aktivnih kamatnih stopa (na kredite) – kazali su iz CBCG i podsjetili da je Savjet u novembru 2012. godine donio odluku o privremenim mjerama za ograničenje kamatnih stopa banaka kojom je pokušala uticati na nivo kamatnih stopa.
– Efekti primjene ove odluke se najviše ogledaju u stabilizaciji aktivnih stopa na tržištu i eliminaciji ekstremno visokih, iako nije imalo značajnijeg uticaja na ukupno smanjenje prosječnih ponderisanih sistemskih stopa – kažu u CBCG.
izvor: pobjeda.me
