Koliko će koštati legalizacija recimo jedne „divlje“ sagrađene kuće koja će početi nakon što uskoro bude usvojen zakon o legalizaciji neformalnih objekata u ovom momentu je nemoguće reći – kazao je pomoćnik ministra održivog razvoja i turizma Marko Čanović podsjećajući da procjene govore da u Crnoj Gori ima između 40.000 i 100.000 „divljih“ objekata.
Izvjesno je, kaže Čanović, sada samo da će naknada za komunalno opremanje građevinskog zemljišta moći da se plati na 20 godina za stambeni, a za druge objekte na 10 godina u mjesečnim ratama. Država od legalizacije planira više stotina miliona eura prihoda.
Prihod
Prema preliminarnim projekcijama, prihod od projekta legalizacije neformalnih objekata iznosiće više stotina miliona eura. Naime, značajan dio ukupnog prihoda je prihod od naplate naknade za komunalno opremanje građevinskog zemljišta, za koje iznose je Predlogom zakona predviđena mogućnost plaćanja na 10, odnosno 20 godina, za objekte osnovnog stanovanja. Utvrđivanje visine naknade za komunalno opremanje po objektu pojedinačno vrši jedinica lokalne samouprave, a u zavisnosti od gradske zone, starosti objekta, stepena izgrađenosti, namjene objekta, površine objekta i drugim propisanim parametrima – objašnjava Čanović.
Pomoćnik ministra kaže da se visina komunalne naknade znatno razlikuje od opštine do opštine.
– Najskuplje su opštine Crnogorskog primorja i glavni grad – ističe Čanović.
Predlogom zakona predviđeno je, dodaje on, i plaćanje naknade za legalizaciju, koja iznosi 5% od iznosa komunalne naknade. Ova naknada se neće plaćati za objekte osnovnog stanovanja, piše “Pobjeda”.
Očekuje se značajan priliv sredstava od naplate poreza na nepokretnost, kao i od naplate naknade za legalizaciju, od čijeg su plaćanja izuzeti objekti osnovnog stanovanja. Dugoročno posmatrano, kroz realizaciju procesa legalizacije nelegalnih objekata i u cilju realizacije ostalih pratećih aktivnosti, postoji mogućnost otvaranja velikog broja radnih mjesta, a najviše u oblasti građevinarstva – objašnjava Čanović, koji je u jučerašnjem broju Pobjede upozorio vlasnike „divljih“ objekata da već počnu rješavanje imovinsko-pravnih sporova, odnosno upis objekata u katastar dok čekaju usvajanje zakona.
Obaveze
Cijena legalizacije, objašnjava pomoćnik ministra, u stvari predstavlja samo plaćanje obaveza koje su trebale da budu ispunjene u toku izgradnje objekata.
– Cijena koštanja legalizacije zavisi od mnogo činilaca. Predlogom zakona je predviđena obavezna provjera statičke i seizmičke sigurnosti objekta, što podrazumijeva angažovanje licenciranog privrednog društva da u skladu sa posebnim propisom izradi analizu neformalnog objekta. Za sada ne možemo dati procjenu koštanja izrade analize, ali će ona zavisiti od površine i spratnosti objekta – kaže Čanović.
Rješenje u zakonu, čije se usvajanje čeka, predstavlja, kaže on, svojevrsnu olakšicu nelegalnim graditeljima, a može se reći i prednost u odnosu na one koji su gradili ili grade objekte u skladu sa zakonskim propisima.
– Legalizacija je jedan od prioritetnih projekata. Novac od naplate će biti uložen u komunalno opremanje naselja – ulaganje u putnu i drugu infrastrukturu, izgradnju nedostajućih objekata kao što su bolnice, domovi zdravlja, vrtići, škole, kulturni centri…
Krajem januara javna rasprava o planu Bjelila-Rutke-Gorelac
Pilot projekat, odnosno plan Bjelila-Rutke-Gorelac je u izradi i očekuje se početak javne rasprave krajem ovog mjeseca.
– U okviru plana biće obrađeno preko 5.000 objekata na lokaciji koja je uslovljena geografsko-društvenim granicama. Jedan od osnova za donošenje ovog plana je i pilot projekat „Unapređenje neformalnih naselja Pobrđe – Rutke“ iz jula, 2011. autora IIBW (Canada) i Housing Ltd. (Austria). Ova studija predstavlja rezultat usmjerenja autora na razumijevanje pravaca razvoja neformalnih naselja u Crnoj Gori, kao i na osmišljavanje pragmatičnih pristupa njihovoj ekonomskoj, socijalnoj i prostornoj integraciji. Njena je svrha da pomogne nacionalnoj i lokalnim vlastima pri implementaciji projekta legalizacije neformalnih objekata. Nakon sveobuhvatne analize, studija jasno prepoznaje problematične okolnosti u implementaciji i ukazuje da je regulisanje otežano iz više razloga. Naime, katastarske podloge su neprecizne i nepotpune, standardi u planiranju nijesu u skladu sa zahtjevima postojećih naselja koja su se razvijala spontano, a i ne postoje podsticajne mjere kako bi se promijenio status-quo, građani ne žele da pristupe legalizaciji – da plate komunalne takse, porez… – kaže Čanović.
