Ko visoko leti, nisko pada, kako kaže stara mudrost. Odnosi li se to i na bitkoin? Dok vrijednost ove kriptovalute nastavlja da pada, osvrćemo se na njen dramatičan život do danas. Evo kratke biografije kriptovalute koja je uzdrmala finansijski svijet.
Izlazak iz sjenke
- avgust 2008: Registrovan je domen bitcoin.org. Nešto se krčka. Tri mjeseca kasnije na internetu je postavljen tekst pod nazivom „Bitkoin: P2P sistem za elektronsku gotovinu“. Napisao ga je misteriozni „Satoši Nakamoto“.
- januar 2009: Nakamoto, čiji pravi identitet nikada nije otkriven, izrudario je prvi blok na lancu, u suštini stvorivši prve bitkoin novčiće. Navodno ogorčen zbog finansijske krize, proveo je preko godinu dana pišući užasno komplikovani softver- preko 31.000 linija koda – sa ciljem da stvori valutu koja bi bila van domašaja tradicionalnih bankarskih sistema i monetarnih politika.
- oktobar 2009: Sajt pod nazivom Nju liberti standard objavljuje prvi američki kurs bitkoina. U tom trenutku je bitkoin vrijedeo oko 7 procenata jednog američkog centa.
- maj 2010: Prva stvarna kupovina dobara korišćenjem bitkoina dešava se kada je Laslo Hanjec, koder koji je prethodno doprinio stvaranju softvera bitkoina, kupio dvije pice za 10.000 bitkoina. U takozvanoj „bitkoin zajednici“, 22. maj se neformalno obilježava kao Dan pice.
- avgust 2010: Određeni korisnici iskoristili su ranjivost bitkoina da zaobiđu ograničenja i generišu neograničene količine bitkoina. Problem se rješava u roku od nekoliko sati, a svi dodatni bitkoini se brišu.
U porastu
- decembar 2010: Na kraju svoje prve pune godine postojanja, bitkoin vrijedi 0,29 dolara (0,23 eura), što je veliki skok ako se uzme u obzir da je samo godinu dana ranije vrijedio manje od jednog centa.
- april 2011: Pošto je prvo u februaru probila vrijednosnu granicu jedan bitkoin za jedan dolar, pa onda opet pala ispod nje, ova kriptovaluta prevazilazi vrijednost od jednog dolara i od tada više ne pada ispod te vrijednosti. bitkoin počinje da privlači sve više pažnje izvan svog tradicionalnog jezgra, a investitori, ekonomisti i novinari se sve više interesuju za njega.
- novembar 2011: Rani znaci nestabilnosti bitkoina postaju očigledne 2011. godine. Sa vrijednosti od 22,59 dolara 6. juna, do 14. novembra pada na 2,26 dolara, što je pad od 90 odsto. Kolaps je izazvalo uspješno hakovanje tokijskog Maunt Goksa, tada jedne od vodećih svjetskih berzi bitkoina. Iako je problem na kraju uklonjen, to hakovanje je uplašilo investitore. Strah od nesigurnosti, nestabilnih cijena i kriminalnih veza učinio je da bitkoin uđe u deflacionu spiralu.
- novembar 2013: Pošto je polako dobijao na vrijednosti tokom cijele 2012, bitkoin raste mnogo bržim tempom 2013. godine, što je kulminiralo ogromnim bumom krajem te godine, kada bitkoin prvi put dostiže cijenu od 1000 dolara nakon što mu se vrijednost udesetostručila u roku od nekoliko nedjelja. Smatra se da je navala kineskih investitora dovela do tog rasta. Najvišu vrijednost bitkoin dostiže krajem novembra, ali se u prvim mjesecima 2014. ta vrijednost neprekidno smanjuje. Njegova vrijednost fluktuira između 800 i 200 dolara tokom sljedeće tri godine.
Šira privlačnost
- decembar 2014: Majkrosoft počinje da prihvata bitkoin kao isplatu za softver.
- septembar 2015: Britanska banka Barkliz najavljuje da će početi da prihvata bitkoin za svoje transakcije i prvi je veliki zajmodavac u Britaniji ili SAD koji to čini.
- mart 2016: Vlada Japana, zemlje koja se smatra za simboličnu otadžbinu bitkoina, priznaje da virtuelne valute imaju sličnu i legitimnu funkciju kao novac.
- januar 2017: Bitkoin počinje najdramatičniju godinu u svojoj istoriji sa vrijednošću od tik ispod 1000 dolara.
- jun 2017: Nakon nekoliko mjeseci stalnog zamaha, tokom kojeg je premašio vrijednost od 3000 dolara, bitkoin odjednom gubi gotovo petinu svoje vrijednosti nakon učestalih kritika vodećih finansijskih institucija.
Bitkoinmanija
- septembar 2017: Problemi su kratkotrajni. Pošto se podijelio u dva oblika u septembru,u avgustu probija vrijednosnu granicu od 5000 dolara i time počinje nezaustavljiv rast interesovanja koji dovodi do toga da bitkoin mjesecima dominira naslovima širom svijeta.
- decembar 2017: Period između oktobra i novembra je zapanjujuć. Početkom oktobra bitkoin vrijedi nešto više od 4000 dolara, dok dokraja novembra dostiže vrijednost od tik ispod 10.000 dolara. Ipak, uprkos vrtoglavom rastu, bitkoinu sve češće predviđaju propast iz dana u dan. Prvog decembra iz Banke Francuske izjavljuju da bitkoin nije valuta, da nema ekonomsku osnovu i da je spekulativno sredstvo.
- decembar 2017: Bitkoin ostvaruje najveću vrijednost do tog trenutka, 19.783 dolara, nedjelju dana nakon što je debitovao na velikoj globalnoj razmjeni u Čikagu. Nikada više nije dostigao tu cifru. Nastupila je serija padova, oporavaka, pa još većih padova, pa do 2018. godine bitkoin vrijedi oko 14.000 dolara.
- januar 2018: Onlajn platna firma Strajp najavljuje da će ukinuti podršku za plaćanje bitkoinima dva dana nakon što je Južna Koreja zabranila anonimno trgovanje bitkoinima.
- februar 2018: Vrijednost bitkoina se smanjuje tokom cijelog mjeseca, a u posljednja nedjelja januara i prva februara su nemilosrdne prema njemu. Avgustin Karsten, novi šef Banke za međunarodna poravnjavanja je izjavio da je bitkoin postao mješavina „mehura, investitorske prevare i ekološke katastrofe“.
Izvor: DW, BIZLIfe
