Predsjednik Filipina Rodrigo Duterte pokazao se kao veoma neobičan lider. Od kada je stupio na predsjedničku dužnost, Duterte privlači ogromnu pažnju medija.
Prvo su razlog bile nevjerovatne mjere obračunavanja sa kriminalom i narko dilerima, zatim je uslijedio još veći šok – udaljavanje od SAD koja je decenijski saveznik ostrvske zemlje – a sve je kulminiralo pružanjem ruke prijateljstva Kini.
Zemlje članice ASEAN-a bile su veoma iznenađene Duterteovom diplomatskom eskapadom. Filipinsko okretanje leđa jedinom strateškom partneru koji može da u određenoj mjeri obuzda Kinu u Južnom kineskom moru unijelo je novi nemir u jugoistočnu Aziju.
Iako potiče iz porodice koja se slobodno može nazvati političkom dinastijom, Duterte je odrastao uz jak nacionalistički naboj i tvrdi da sebe ne smatra pripadnikom filipinske elite. Na njegovu ideološku misao odlučujući uticaj je izvršio Hose Marija Sison, prognani osnivač Komunističke partije Filipina (KPP). Sison je u Duterteu tokom studija posadio sjeme otpora i prezira prema onome što je smatrao američkim imperijalizmom.
Kada je 1980-ih Duterte završio univerzitet i postao advokat, na vlasti je bio diktator Ferdinand Markos. Duterte je bio njegov žestok protivnik i godinama je radio na spajanju stranih novinara sa komunističkim liderima iz podzemlja.
Do 1988. godine, Duterte je postao gradonačelnik grada Davao u istoimenoj provinciji u kojoj je Duterteov otac prethodno bio guverner. U Davau se Duterte udružio sa paravojskom Alsa Mala koja se borila protiv revolucionarnih oružanih grupa. Vođa Alsa Male bio je Franko Kalida, čiji mlađi brat Hose je danas general i velika pristalica Duterteove kampanje protiv dilera.
Od kada je prvi put stupio na političku poziciju do danas, paravojne formacije povezane sa Duterteom već su ubile stotine operativaca povezanih sa pobunjeničkim organizacijama. Takva biografija obezbijedila je Duterteu poštovanje većine Filipinaca, koji smatraju da su “zakon i poredak” njegov glavni prioritet.
Zbog toga ne čudi što je Duterteov prezir prema SAD naglo ojačao 2002. godine kada su američki federalni agenti navodno pomogli “lovcu na blago” Majklu Mejringu da pobjegne iz zemlje, nakon što je slučajno detonirao eksplozivnu napravu u svojoj hotelskoj sobi u Davau. Zbog glasnih kritika, budućem lideru Filipina je tada zabranjen ulazak u SAD.
Duterte je nastavio sa oštrom retorikom protiv SAD od kada je postao predsjednik. Međutim, od kada je prekinuta vojna saradnja, filipinski predsjednik pokušao je da smiri situaciju rekavši kako “nije želio da prekine sve odnose”.
Pitanje sada jeste koliko dugo će Filipincima biti važniji obračun sa kriminalom od odnosa sa SAD, o kojima narod Filipina, kako je poznato, ima veoma idealizovanu sliku.
Newsweek
