Uticaj Bregzita na crnogorsku ekonomiju biće više indirektan preko kanala dešavanja u EU, nego direktan kroz saradnju sa Velikom Britanijom. Tome u prilog idu podaci da je izloženost bankarskog sektora u valuti funta skromna 21,3 miliona eura.
Velika Britanija nije naš značajan spoljno trgovinski partner, a investicije iz te zemlje za pet mjeseci ove godine iznosile su 3,9 miliona eura saopštili su Pobjedi iz Centralne banke odgovarajući na pitanje na koji način će se Bregzit odraziti na crnogorsku ekonomiju.
Neizvjesnost u CBCG, međutim, dodaju da iako Velika Britanija nije naš značajan spoljnotrgovinski partner, rizik po našu ekonomiju nosi negativan uticaj Bregzita na EU, imajući u vidu visok stepen povezanosti naše ekonomije sa ekonomijom EU i preko robnih i finansijskih tokova.
“Dešavanja sa Velikom Britanijom su unijela neizvjesnost na međunarodnom tržištu globalno, koja se prelivaju na gotovo sve privrede svijeta, u većoj ili manjoj mjeri. Crna Gora nije izuzetak od ovih integracija. Podaci ukazuju da saradnja, mjerena uvozom i izvozom robe i kapitala Crne Gore, nije dominantno određena tokovima sa Velikom Britanijom. Priliv stranih direktnih investicija iz Velike Britanije u Crnu Goru u posljednje tri godine prosječno je iznosio oko 19 miliona eura, što je 3,3 odsto ukupnog priliva“, objašnjavaju iz CBCG.
Velika Britanija nije u grupi značajnih spoljnotrgovinskih partnera Crne Gore.
“Prošle godine robni izvoz u Veliku Britaniju je iznosio 5,5 miliona eura, što je bilo 1,7 odsto ukupnog izvoza. Robni uvoz iz Velike Britanije je bio 12,1 milion eura ili 0,7 odsto ukupnog. Učešće Velike Britanije u spoljnotrgovinskoj razmjeni Crne Gore od 2005. do 2015. iznosilo je svega jedan odsto“, pojašnjavaju iz ove institucije.
Funta u bankarskom sektoru nema kapitala koji je porijeklom iz ove zemlje.
“Izloženost bankarskog sektora u valuti funta je skromna. Prema podacima kojima raspolaže Centralna banka, na kraju marta ove godine u funtama je 21,3 miliona eura na agregatnom nivou, dok su ukupne obaveze 21,4 miliona. Izloženost u funtama je relativno mala svega 0,6 odsto ukupne aktive banaka. Prema ovim podacima, neto kratka pozicija u funtama na kraju marta ove godine iznosi 145.000 eura, što čini 0,05 odsto osnovnog kapitala banaka. Prema odluci o minimalnim standardima za upravljanje tržišnim rizicima u banci neto otvorena pozicija u funtama je značajno ispod postavljenih limita“, kazali su Pobjedi iz CBCG.
Bez obzira na cifre za Crnu Goru kao ozbiljnog kandidata, od velikog značaja je i šta će se dešavati sa procesom pristupanja EU.
“U periodu koji slijedi očekuje se rješavanje situacije, nastale pod uticajem referenduma, na evropskom i britanskom političkom i ekonomskom polju, a Crna Gora u tom periodu treba da nastavi sa reformama i ispunjavanjem obaveza iz pregovaračkih poglavlja, bez obzira na sve ove uticaje“, kažu u ovoj instituciji.
Prognoze o uticaju Bregzita na dalji tok integracija su različite.
“Nagovještaji idu od usporavanja, zbog izlaska Velike Britanije, do daljeg snaženja i proširenja zbog očuvanja Unije”, kažu u CBCG.
U kratkom roku se očekuje niži euribor
Iz Centralne banke kažu da je realno očekivati niske vrijednosti euribora u kratkom roku uz podsjećanje da iz ECB-a i dalje najavljuju isti kurs monetarne politike.
“U dužem roku, očekuje se povećanje političke i ekonomske stabilnosti u EU i izlazak kamatnih stopa iz negativnih zona vrijednosti“, kažu u Centralnoj banci.
Euribor, kao relevantni parametar cijene novca na međunarodnom firnsijskom tržištu, je u posljednje tri godine pod direktnim uticajem mjera Evropske centralne banke, koje karakterišu negativna depozitna stopa i kvantitativne olakšice.
“Kao rezultat monetarne politike ECB-a, euribor se za sve plasmane ročnosti od jedne nedjelje do godine dana nalazi u negativnoj zoni, tako da se jednogodišnja stopa kreće između minus 21 minus 5 baznih poena”, podsjećaju iz ove banke.Oni nljesu mogli da odgovore na pitanje koliko je kredita na koje se primjenjuje kamatna stopa vezana za euribor.
“Kreditni registar CBCG ne sadrži podatak o broju takvih kredita“, objasnili su.
Izlazak Britanije ne bi trebalo mnogo da utiče na euro
“Kretanje kursa valuta je nezahvalno prognozirati, ali izlazak snažne ekonomije, kakva je britanska, iz Evropske unije ne predstavlja povoljnu okolnost Ipak, to ne bi trebalo da značajnije determiniše kretanje vrijednosti eura u dužem periodu“, ocijenili su iz CBCG odgovarajući na pitanje ima li bojazni od pada eura.
Nezahvalne su prognoze jer je riječ o kompleksnoj problematici koja zavisi od brojnih međusobno uslovljenih faktora.
“Svjedoci smo da je u dužem periodu kurs eura prvenstveno pod pritiskom aktivne monetarne politike Evropske centralne banke, koja se sprovodi sa ciljem da stimuliše privredni razvoj i postizanje ciljne inflacije u eurozoni“, podsjetili su iz CBCG.
