SDP i dio NVO sektora, koji se ovih dana bune zbog kontroverznih rješenja predviđenih ugovorom Vlade i arapske Royal grupe oko proda je Kraljičine plaže, već godinama ćute i ne primjećuju iste ili slične odredbe koje je kabinet premijera Mila Đukanovića već omogućio dvojici svojih „starteških partnera” kanadskom milijarderu Piteru Manku i egipatskom biznismenu Samihu Savirisu.
Socijaldemokrate su svoje odnose sa DPS-om „nategle” do pucanja zbog niza kontroverznih ustupaka koje Vlada namjerava dati Arapima, kao i niske cijene od 50 eura za kvadrat jedne od najljepših netaknutih uvala crnogorskog primorja. Sklapanje ugovora sa Royal grupom Vlada je u četvrtak odložila do jula, pišu današnje Vijesti.
Royalu isto što i Manku i Orascomu
SDP zamjera da bi Arapima bilo praktično omogućeno da imaju „državu u državi”, ali se nisu bunili u vezi sa identičnim pravima datih kupcu vojnog brodogradilišta Arsenal Piteru Manku i zakupcu 7 miliona kvadrata zemljišta na Luštici Orascmu Samiha Sa virisa.
Oba ova aranžmana sadrže iste stvari zbog koje SDP ne želi prihvatiti posao sa Kraljičinom plažom nisku cijenu državne imovine, kontroverzne uslove, te niz fiskalnih i administrativnih povlastica za investitore koje ih praktički izdvajaju iz crnogorskog pravnog sistema.
U oba slučaja Vlada je prodala spornu imovinu kod Arsenala ona formalno čak nije bila ni titular svojine nad imovinom što ju je prodala of-šor firmi „PM Securities” sa Barbadosa, dok kod Luštice najmanje 2 miliona kvadrata od 7 datih Savirisu, nije državno, već privatno. Sada stvarni vlasnici dobijaju obeštećenja iz državne kase koju pune svi crnogorski građani.
Mankovi kupci ravnopravniji od građana
Projekti Porto Montenegro i Luštica Bay imaju još zajedničkih tačaka sa projektom Kraljičina plaža u sva tri slučaja stranom partneru omogućen je dugorični zakup morskog dobra i ekskluzivno pravo upravljanja i kontrole nad tom zonom, kao i dalje davanje zakupljenog morskog dobra u podzakupe i slične vidove privrednog korišćenja, a bez obaveze da prethodno za to dobiju saglasnost od Javnog preduzeća Morsko dobro.
Manku je omogućeno da se knjiži kao vlasnik na zgrade koje podiže u zoni morskog dobra, dok istovremeno, obični građani Crne Gore koji imaju stotinama godina stare kamene porodične kuće na obali i ponte ispred njih, to najčešće ne mogu učiniti jer se država poziva da su ti objekti “prirodno dobro morska obala koja je isključivo u državnoj svojini”.
Mankovi klijenti koji kupe stan u nekoj od zgrada Porto Montenegra, takođe će prema aranžmanu koji je sa “PM Securitiesom” sklopila Vlada, uživati sva vlasnička prava nad svojom nekretninom, čak i kada isteknu tri uzastopna zakupa morskog dobra na period od po 30 godina koji su Manku omogućeni, iako takvo riješenje 2006. nije poznavao tadašnji Zakon o morskom dobru.
Iako je čitav prostor bivšeg Arsenala bio i formalno je i dalje zona morskog dobra, u ugovoru sa Mankom, prostor pod tim režimom je sveden samo na tzv. „restiriktivnu zonu” koja se završava na samo 6 metara od obale mora.
I tada mijenjali zakon po želji investitora
Uslovi za zaključenje ugovora o prodaji Arsenala koji su oktobra 2006. Tivtu potpisali Mank i Đukanović, pored ostalih, bili su da država Crna Gora „potpiše i dostavi Ugovor koji se odnosi na zemljište, zaključen od strane kupca i JP Morsko dobro, u obliku i suštinom koji su prihvatljivi za kupca”, kao i da država izmijeni svoju legislativu po Mankovim željama.
„Prodavač će uvesti i implementirati gdje je neophodno pravni okvir prihvatljiv za kupca kako bi se uveo željeni poreski režim, koncesije i pravila, zatim carinska i imigraciona pravila i procedure u okviru odredbi iz priloga 7 koji je priložen ovom ugovoru, a radi konkurentnijeg ‘okruženja pogodnog za jahte’, u koju svrhu se kupac slaže da će omogućiti međunarodnu podršku i konsultacije o svom trošku”, piše u ugovoru o prodaji Arsenala.
Rezultat toga je aktuelni Zakon o jahtama koji praktično legalizuje crni čarter, uvodi niz fiskalnih povoljnosti na gorivo koje tankuju jahte i stopu PDV-a u marinama od samo 7 odsto.
„Za jednog investitora je izvanredna mogućnost da može sjesti sa premijerom i reći mu hajde da mi sada dogovorimo poresko i radno-pravno zakonodavstvo vaše države”, opisao je svojevremeno u intervujuu kanadskoj štampi, direktor Porto Montenegra Oliver Korlet prednosti na koje su ta firma i njen većinski vlasnik naišli kod premijera Đukanovića.
SDP se tada, a ni do danas, tim povodom nije oglasio. Porto Montenegro snabdijeva svoje stanare i jahte strujom i vodom po cijenama većim od zvaničnih iako nema licencu za snabdjevača. U ugovoru za Lušticu ista je mogućnost data i orascomu.
Iz SDP-a, uprkos obećanju portparola Mirka Stanića, ni nakon sedam dana nijesu odgovorili na pitanja “Vijesti” zašto do sada nijesu problematizovali aranžmane Vlade za Porto Montenegro i Luštica Bay, već o njima ćute godinama.
80 eura po kvadratu če dobiti država u slučaju da Oracom svojim kupcima proda vile koje gradi utz zemljišta na kojem su iizgrađene, bez obzira po kojoj cijeni ga oni prodaju . Oracom formalno ima samo pravo zakupa.
Orascom i prodaje zakupljeno
Egipćanima je dozvoljeno čak i da prodaju formalno zakupljeno državno zemljište, pri čemu, bez obzira na to za koliko ga prodaju klijentima koji od njih kupuju ekskluzivne vile u Luštica Bay, državi su dužni platiti samo 80 eura po kvadratu.
Ugovor sa Orascomom, je takođe potpisao tadašnji i sadašnji premijer Milo Đukanović, a SDP je bio član vladajuće koalicije i ugovor je mogao spriječiti na isti način kao što sada radi za Kraljičinu plažu.
Bez saglasnosti Savirisove kompanije, Vlada i lokalne uprave Tivta i Kotora ne mogu planirati, ni graditi nikakve objekte koji bi mogli negativno uticati na Luštica Bay u neposrednoj blizini na prostoru koji nije dat u zakup, a u ugovoru stoji i odredba da “kompleks ne podliježe nikakvim drugim sporazumima, naknadama niti teretima koji bi mogli imati negativan uticaj na poslovanje kompleksa u skladu sa Prostornim planom i Detaljnim urbanističkim planom.“
I Egipćani su “država” na sedam miliona kvadrata Crne Gore
Posebno zanimljiv je dio Ugovora o zakupu koji se odnosi na pristup lokaciji, a po kome će Egipćani imati ekskluzivno pravo da odlučuju da li će i u kojoj mjeri domicilnom stanovništvu dopustiti da se kreće po 7 miliona kvadrata teritorije Crne Gore.
“Projektna kompanija će imati pravo da ograniči ili spriječi građane da imaju pristup vilama i stambenim zgradama (uključujući Puteve koji vode direktno i isključivo do vila i stambenih zgrada), golf terenu i golf klubu i bilo kojim drugim kapacitetima ili aktivnostima za razonodu koji su predviđeni za isključivu upotrebu od strane privatnih članova; a propisi koji se odnose na prolaz saobraćaja unutar kompleksa i parking unutar kompleksa biće pod kontrolom i odgovornošću zakupca, osim što će opštinske usluge u pogledu saobraćajnih nezgoda, kriminala i javnog reda i mira biti u odgovornosti nadležnih državnih ili opštinskih organa”, piše u dokumentu nazvanom „Osnovni elementi Ugovora o dugoročnom zakupu, izgradnji i razvoju poluostrva Luštica”, čime je Vlada Crne Gore praktično predala vlast nad značajnim dijelom državne teritorije jednoj stranoj kompaniji.
