Platne kartice su instrument bezgotovinskog plaćanja roba i usluga (preko POS terminala), a pored toga omogućavaju i podizanje gotovog novca sa bankomata.
Neke od osnovnih prednosti korišćenja platnih kartica su:
– jednostavna upotreba
– ušteda vremena pri korišćenju
– veća sigurnost u slučaju gubitka nego pri nošenju gotovine
– raspoloživost svih sredstava sa računa 24 sata dnevno
– plaćanje i kada trenutno nema dovoljno novca na računu (kreditne kartice)
Banke izdavaoci kartica uglavnom imaju sljedeće koristi od korišćenja kartica:
– manja opterećenost šaltera, kompletnija usluga klijentu (kartica može da se koristi 24 h dnevno), provizije od korišćenja kartica sa bankomata i POS terminala (u trgovinama), i sl.
Monetarne vlasti jedne zemlje takođe imaju brojne koristi od korišćenja platnih kartica, a među najvažnijim su smanjenje sive ekonomije i manja količina gotovog novca u ukupnoj novčanoj masi.
Osnovna podjela platnih kartica je na debitne i kreditne kartice.
Pri korišćenju debitnih kartica, račun se zadužuje istovremeno sa plaćanjem i one omogućavaju korišćenje sredstava samo do iznosa koji se nalazi na računu. Kada su u pitanju kreditne kartice, korisnik njima može plaćati i kada trenutno nema sredstava na računu, ali samo do iznosa ugovorenog kreditnog limita sa bankom. Ovim karticama se korisnik zadužuje i otplaćuje zaduženje u djelovima, a u određenim periodima (najčešće mjesečno).
Zavisno od toga ko je izdavaoc kartice, one mogu biti bankarske i nebankarske kartice.
U bankarske kartice spadaju: MasterCard/Maestro, VISA i mnoge druge manje poznate. Ove kartice izdaje banka.
Najpoznatije nebankarske kartice su American Express i Diners Club. Izdavaoci nebankarskih kartica nisu banke, već druga pravna lica. Banke se često mogu javiti kao posrednici u izdavanju ovih kartica (kao što je slučaj sa American Express karticom u našoj zemlji).
Prema korisnicima, kartice se mogu podijeliti na lične i poslovne. Lične kartice koriste fizička lica, a poslovne kartice koriste ovlašćena lica nekog pravnog lica i one su vezane za račune pravnih lica.
Korišćenje platnih kartica najčešće povlači i određene redovne troškove za korisnika: troškovi izdavanja, godišnja članarina, kamata (kod kreditnih kartica), provizije od korišćenja kartica na bankomatima drugih banaka i sl. Debitne kartice su često oslobođene većine ovih troškova, ali kreditne kartice gotovo uvijek povlače većinu navedenih troškova.
kamatica.com
